tag:blogger.com,1999:blog-1692547533298987512024-03-29T04:29:31.864+01:00Over straatnamen met nameOpmerkelijke verhalen, grappige weetjes en verrassende feiten over straatnamen.Dinxhttp://www.blogger.com/profile/09813779927143644768noreply@blogger.comBlogger399125tag:blogger.com,1999:blog-169254753329898751.post-43984144916623585172024-02-05T17:20:00.001+01:002024-03-11T17:22:11.709+01:00Nootmuskaat of toch liever mierikswortel - over een Amsterdamse straatnamenklucht<p><b>In Amsterdam houden ze wel van een goede namenklucht op zijn tijd. Zo was er de laatste jaren veel gedoe bij de benoeming van namen op het Centrumeiland en ook rondom de zoektocht naar een geschikte voor de vernoeming van Johan Cruijf. Dat de CNOR (Commissie Naamgeving Openbare Ruimten) in 2021 de laan uit werd gestuurd om vrij baan te maken voor de ANOR (Adviesraad Naamgeving Openbare Ruimten), past ook wel in dit rijtje. Het leek inmiddels al een tijdje stil, maar gelukkig was er onlangs weer eens wat ophef.</b></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjtLtP_mXFq_54zu8MQkqB5tbptlbXLyJSVs261m5GBce0APJ2ljbJy025Fi5zDD3-dOYAOxl-g_fWs3E5S-MK_2_BIOAMT5_hJ123tvRJ2DXqde-FvJCBSWM8ZAXp_kdnX1Y03G64IOnV4pU3ZtXdQYbSHOeCqhcVzDCdNE2KYIfv0Art28vL-M6zlZjmE/s890/strt-nootmuskaat.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="500" data-original-width="890" height="180" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjtLtP_mXFq_54zu8MQkqB5tbptlbXLyJSVs261m5GBce0APJ2ljbJy025Fi5zDD3-dOYAOxl-g_fWs3E5S-MK_2_BIOAMT5_hJ123tvRJ2DXqde-FvJCBSWM8ZAXp_kdnX1Y03G64IOnV4pU3ZtXdQYbSHOeCqhcVzDCdNE2KYIfv0Art28vL-M6zlZjmE/s320/strt-nootmuskaat.jpg" width="320" /></a></div>Het begon allemaal zo mooi. Voor een nieuwbouwproject langs de Jan van Galenstraat in Amsterdam moest de ANOR op zoek naar nieuwe thema. Op die plek staat sinds 1934 de Markthal en de nieuwe wijk werd daarom Marktkwartier gedoopt. Vanuit de langdurige geschiedenis van het Food Center Amsterdam kwam het voorstel om de straten in de wijk te noemen naar kruiden en specerijen. Een prachtig thema waar toch makkelijk een stuk of twintig straatnamen bij te vinden zouden moeten zijn. In april 2023 stelde de Amsterdamse B&W vast dat straten, kades, laan en plein genoemd zouden worden naar peterselie, kurkuma, saffraan, kardemom, kruidnagel, gember, dragon, basilicum, garam masala, nootmuskaat, jeneverbes, salie, vanille, laos, oregano en steranijs. Mooi op tijd, want er werd nog niet gebouwd en er hoefden ook nog geen concrete adressen te worden vastgesteld.<p></p><p>Daarna begon er toch ergens wat te rommelen. Je zou misschien verwachten dat mensen iets zouden opmerken over laos of garam masala. Zou je die eerste naam niet in een landenbuurt verwachten? En is die tweede niet te ingewikkeld voor een straatnaam? Maar nee: er ontstond discussie over nootmuskaat. Die specerij zou namelijk te veel doen denken aan de VOC-tijd. De VOC verdiende in de zeventiende eeuw veel geld met de handel in nootmuskaat. Dat monopolie was vooral te danken aan het bijzonder gewelddadige optreden van Jan Pieterszoon Coen op de Banda-eilanden - het leverde hem nota bene de bijnaam 'Slachter van de Banda' op. Ik snap wel er de laatste jaren vaker wordt opgeroepen om de straten die naar Coen genoemd zijn een andere naam te geven.</p><p>De Amsterdamse straatnaamcommissie besloot dat het vanwege de 'mogelijke koloniale associatie' beter was om in het Marktkwartier toch geen straat naar de nootmuskaat te noemen. Als alternatief werd de mierikswortel naar voor geschoven. Dat kon makkelijk want er waren nog steeds geen huisnummers vastgesteld. Toen het nieuws in januari 2024 bekend werd, ontstond er toch weer veel discussie. Was men niet te veel bezig om op alle slakken zout te leggen? Burgemeester Halsema reageerde lachend op alle commotie: "Ik gebruik zelf nog steeds nootmuskaat en ben niet van plan ermee te stoppen."</p><p>Het is helemaal niet ongebruikelijk dat een gemeente straatnamen die net zijn vastgesteld nog aanpast. En zo lang er nog geen concrete adressen met huisnummers zijn vastgesteld en de bouw nog niet is gestart, is dat ook helemaal geen probleem. Soms worden in deze fase nog namen aangepast omdat de stedenbouwkundige plannen nog net wat wijzigen. Het komt ook heus wel vaker voor dat een reeds vastgestelde naam bij nader inzien toch net wat minder geschikt is. Het enige wat er ongewoon aan is, is dat het besluit onder een vergrootglas komt te liggen en de landelijke media haalt.</p><p>Ik vind mierikswortel trouwens helemaal niet lekker. Het smaakt veel te scherp. In plaats van <i>Mierikswortelstraat </i>had ik liever gezien dat men voor <i>Sesamstraat </i>gekozen had. Of toch gewoon voor <i>Nootmuskaatstraat</i>.</p>Dinxhttp://www.blogger.com/profile/09813779927143644768noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-169254753329898751.post-80725376628473614242024-01-02T15:22:00.002+01:002024-01-02T15:22:08.245+01:00Een overzicht van 2023 in zestien straatnamen<p><span style="background-color: white; color: rgba(0, 0, 0, 0.83); font-family: Lora, serif; font-size: 20px;">Wat was er in 2023 allemaal in het nieuws? Ik maakte een jaaroverzicht in zestien straatnamen.</span></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgL7XDXrYnzRmdf8RFv2cv5_w7O34oKad78OpJPwkQGyLzR7yKhrDEzhMNRxfqh8CHEdg5TkqO8UTThYNTHdM54XcxY1ADpm5v9Kqu4Ppj2EOzxPKJ0d5vKtBO5Yc3B13-py5lai3Z_-3fqhvFEGrdbQw-GFM3PsZ5UbFvocAVU2EdqKj_cnY1g6iENVjzB/s2000/straatnamenjaaroverzicht-2023.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1128" data-original-width="2000" height="360" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgL7XDXrYnzRmdf8RFv2cv5_w7O34oKad78OpJPwkQGyLzR7yKhrDEzhMNRxfqh8CHEdg5TkqO8UTThYNTHdM54XcxY1ADpm5v9Kqu4Ppj2EOzxPKJ0d5vKtBO5Yc3B13-py5lai3Z_-3fqhvFEGrdbQw-GFM3PsZ5UbFvocAVU2EdqKj_cnY1g6iENVjzB/w640-h360/straatnamenjaaroverzicht-2023.jpg" width="640" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Ik zocht ook een toepasselijke straatnaam bij zestien mensen die in 2023 overleden zijn:</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhvniP7p65-Qq82ZRhvFHjsTOM4eeRZUbiUgBBov8KVPvRdRbH4QOXpxVNc4U-ldMrKPlB18g39lwlx2tj0Ejt2Ugo2Tu7iEF5fCkwf_8smCJSOq7hQsiDSQG3lsNv0RV8hg1oi50KEgcpXhHknvy9zv2Sg0x9mNPv3JPRgjdFfmYMbbDpDcVQxpSGBfNZs/s2000/straatnamenjaaroverzicht-overleden-in-2023.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1128" data-original-width="2000" height="360" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhvniP7p65-Qq82ZRhvFHjsTOM4eeRZUbiUgBBov8KVPvRdRbH4QOXpxVNc4U-ldMrKPlB18g39lwlx2tj0Ejt2Ugo2Tu7iEF5fCkwf_8smCJSOq7hQsiDSQG3lsNv0RV8hg1oi50KEgcpXhHknvy9zv2Sg0x9mNPv3JPRgjdFfmYMbbDpDcVQxpSGBfNZs/w640-h360/straatnamenjaaroverzicht-overleden-in-2023.jpg" width="640" /></a></div><br /><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;"><br /></div><br /><span style="background-color: white; color: rgba(0, 0, 0, 0.83); font-family: Lora, serif; font-size: 20px;"><br /></span><p></p>Dinxhttp://www.blogger.com/profile/09813779927143644768noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-169254753329898751.post-68456123709811430192023-12-18T17:59:00.009+01:002023-12-18T17:59:00.136+01:00Bosweg, Beatrixstraat en Beukenlaan - over nieuwe straatnamen voor Monopoly<p><b>Jullie weten natuurlijk allemaal hoe de straatnamen voor het Nederlandse Monopoly-spel gekozen werden: hoe Frederik Verster op een avond tijdens de Tweede Wereldoorlog aan zijn keukentafel zat en allemaal straten koos die iets met zijn bedrijf Perry te maken hadden. Daarmee werd de Nederlandse versie van het spel de eerste uitvoering waarin straten van meer dan één stad voorkwamen. <i>(<a href="https://www.overstraatnamen.nl/2011/08/wie-heeft-de-straatnamen-van-monopoly.html">Lees hier het uitgebreide verhaal dat ik daar ooit over schreef</a>.)</i> En toen vroeg ik me dus af: hoe zou het Nederlandse Monopoly-spel eruit hebben gezien als ik de straatnamen had mogen kiezen?</b></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi5s9w45QBOrNPCxdlCoAWd7YqB6vc2RPbvpUDNDJhs_HzHqiMXPSuZ1dAEXX3JIiqCJUN9Eno07wu9Hw3Xv0OgRKtfLowpkJ8LeY3PS5tj8dRaHJuDVULxNxoxqpd5VqfbDPx0uL_FLLAOjHSdKWvOXV7AbCwF_M0QSMvakozDATYbuLY4KsnCMqxRFIa9/s890/strt-monopoly.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="500" data-original-width="890" height="180" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi5s9w45QBOrNPCxdlCoAWd7YqB6vc2RPbvpUDNDJhs_HzHqiMXPSuZ1dAEXX3JIiqCJUN9Eno07wu9Hw3Xv0OgRKtfLowpkJ8LeY3PS5tj8dRaHJuDVULxNxoxqpd5VqfbDPx0uL_FLLAOjHSdKWvOXV7AbCwF_M0QSMvakozDATYbuLY4KsnCMqxRFIa9/s320/strt-monopoly.jpg" width="320" /></a></div>Toen Frederik Verster de Nederlandse editie samenstelde, werd het spel al in allerlei landen gespeeld. En overal had het spel steeds straatnamen uit één stad. In de originele Amerikaanse editie van het spel werden straatnamen gebruik uit Atlantic City en omgeving. In Nederland speelden we aanvankelijk de Engelse versie met allemaal straatnamen uit Londen. Het zou dus voor de hand liggen om voor de Nederlandse uitvoering alle straten uit één Nederlandse stad te kiezen. Amsterdam of zo.<p></p><p>Het lijkt mij veel leuker om het spel te spelen met straatnamen die iedereen kent uit zijn eigen omgeving. Ik heb daarom de lijst erbij gepakt met de veertig <a href="https://www.overstraatnamen.nl/2012/07/gebouwen-bestemmingen-bomen-en-personen.html">straatnamen die het meest voorkomen</a> in Nederland. Bovenaan die lijst staan de Kerkstraat, de Schoolstraat en de Molenstraat - allemaal namen die je in honderden plaatsen in ons land op de borden kunt zien staan. Van die lijst heb ik eerst alle straatnamen verwijderd die niet zo handig zijn, bijvoorbeeld omdat ze lijken op andere namen op de lijst. Als je een Molenstraat hebt, is het niet zo handig om in hetzelfde spel ook nog een Molenweg te hebben. En de Kerkstraat - de populairste naam van allemaal - gaat moeilijk samen met een Kerkplein, Kerkpad of Kerkweg (die ook allemaal in de top-40 staan). In die opgeschoonde lijst ben ik gaan zoeken naar bij elkaar passende groepjes van drie straatnamen (en twee groepjes van twee). Daarbij moest ik soms kiezen: past Beatrix bijvoorbeeld beter in een koninginnenbuurt samen met Wilhelmina en Juliana, of in een prinsessenbuurt samen met haar zussen Margriet en Irene? Omdat ik maar acht buurten te vullen had, heb ik voor dat eerste gekozen en de prinsessen verder weggelaten. Bij ieder thema dat ik vond, heb ik in principe steeds de drie bekendste namen gekozen.</p><p>Zo kwam ik tot de volgende straatnamen voor het spel, als we beginnen bij Start:</p><p></p><ul style="text-align: left;"><li><i>Nieuwstraat </i>en <i>Dorpsstraat </i>(Ons Dorp)</li><li><i>Tuinstraat</i>, <i>Bosweg </i>en <i>Groeneweg </i>(Groene buurt)</li><li><i>Wilhelminastraat</i>, <i>Julianastraat </i>en <i>Beatrixstraat </i>(Koninginnenbuurt)</li><li><i>Kruisstraat</i>, <i>Parallelweg </i>en <i>Middenweg </i>(Geometriebuurt)</li><li><i>Dahliastraat</i>, <i>Rozenstraat </i>en <i>Leliestraat </i>(Bloemenbuurt)</li><li><i>Beukenlaan</i>, <i>Eikenlaan </i>en <i>Kastanjelaan </i>(Bomenbuurt)</li><li><i>Kerkstraat</i>, <i>Schoolstraat </i>en <i>Molenstraat </i>(Gebouwenbuurt)</li><li><i>Hoofdstraat </i>en <i>Markt </i>(Centrum)</li></ul><p></p><p>In de top-40 staan ook nog de <i>Stationsweg</i>, <i>Stationsstraat</i>, <i>Spoorstraat </i>en Stationsplein; die namen kunnen we gebruiken voor de vier stations in het spel.</p><p>Met deze lijst komen alle straatnamen uit het Monopoly-spel minimaal 120 keer voor in Nederland.</p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjWD6ilz3G9WsS2qciUsL8cn74R0sxtYv3BG0HKVU4bmuEdXK2exdxoEl3CiXIEF3kNqynQhd1-vhq9WA3hHsR1WYfCY9A-sedtxl2BXiV20_SrtpHELsok6SPkDFZqieoZ97Ulek80V2BIcHArbKrUImdGHt0CWQUew2iFIgqBHngcLHAe8wBPiLiPHGqK/s2338/Monopolykaarten%20nieuwe%20straatnamen.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1315" data-original-width="2338" height="360" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjWD6ilz3G9WsS2qciUsL8cn74R0sxtYv3BG0HKVU4bmuEdXK2exdxoEl3CiXIEF3kNqynQhd1-vhq9WA3hHsR1WYfCY9A-sedtxl2BXiV20_SrtpHELsok6SPkDFZqieoZ97Ulek80V2BIcHArbKrUImdGHt0CWQUew2iFIgqBHngcLHAe8wBPiLiPHGqK/w640-h360/Monopolykaarten%20nieuwe%20straatnamen.jpg" width="640" /></a></div><br /><p><br /></p>Dinxhttp://www.blogger.com/profile/09813779927143644768noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-169254753329898751.post-67154837109225584052023-12-16T12:35:00.001+01:002023-12-16T12:35:23.034+01:00Van Penny Lane naar de Oude Maasweg - over de straatnamen in de Top2000<p><b>Op Eerste Kerstdag begint de uitzending van de <a href="http://www.nporadio2.nl/top2000" target="_blank">Top 2000 op Radio 2</a>. We kunnen dan de rest van het jaar luisteren naar de 2000 populairste popliedjes aller tijden. Dancing in the Street, Streets of Philadelpia, Walk That Way... van die dingen. In die lange lijst komen ook af en toe liedjes voorbij waarin straatnamen een belangrijke rol spelen. Ik zet de straatnaamnummers voor je op een rij, in de volgorde waarin ze afgespeeld worden. Dan heb je wat om naar uit te kijken!</b></p><b><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjlvDN1lp15lM5RS6dNUnclIa5iEA7Hm_FmFhFnDKuPXlzQFRwgcc8b5uf2bsuaJwclHF28evffHqcQXVcvFOxLgMd-tsamOayHfMIR32sJ2kLrf-sUlGIPf4wS9i1VlxXGid8pihyUyK9i4MH91tE_y4I9IGotTPJRAyLg8lMdCiGY74FgmYi1IctTOphq/s890/strt-top2000-oude-maasweg.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="500" data-original-width="890" height="180" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjlvDN1lp15lM5RS6dNUnclIa5iEA7Hm_FmFhFnDKuPXlzQFRwgcc8b5uf2bsuaJwclHF28evffHqcQXVcvFOxLgMd-tsamOayHfMIR32sJ2kLrf-sUlGIPf4wS9i1VlxXGid8pihyUyK9i4MH91tE_y4I9IGotTPJRAyLg8lMdCiGY74FgmYi1IctTOphq/s320/strt-top2000-oude-maasweg.jpg" width="320" /></a></div>Nummer 1838: Moon Over Bourbon Street - Sting</b><br />Een vampier dwaalt in het licht van de volle maan rond over de <i>Bourbon Street</i> in New Orleans op zoek naar een prooi. Bij het schrijven van de songtekst was Sting geïnspireerd op het boek Interview With The Vampire van Anne Rice. Hij koos bewust voor het perspectief van de vampier, omdat hij het interessant vond om te beschrijven wat voor tweestrijd die in zijn hoofd voert. (De straat is genoemd naar het Franse vorstenhuis Bourbon, en dus niet naar de Amerikaans whiskey hoewel dat laatste tegenwoordig misschien meer bij de straat zou passen.)<br /><div><br /></div><i>"I pray everyday to be strong<br />For I know what I do must be wrong<br />Oh, you'll never see my shade or hear the sound of my feet<br />while there's a moon over Bourbon Street."</i><br /><i><br /></i><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><b>Nummer 1651: Ventura Highway - America</b><br />Toen zanger Dewey Bunnell 11 jaar oud was, reed hij met zijn ouder over de <i>State Route 1</i> langs de kust van Californië die ook door Ventura komt. Het was een heerlijke tocht in de zon, met uitzicht over zee. Het was een groot contrast met het koude Oklahoma waar ze toen woonden. Tijdens hun rit langs de kust kregen ze een lekke band bij het bord waarop de weg naar 'Ventura' stond aangegeven. Het lied vertelt hoe hij er sindsdien als kind in koud Oklahoma altijd van droomde om naar het zonnige Californië te vertrekken. 'Ventura Highway' is overigens niet de echte naam van de weg; het is de bijnaam die Bunnell eraan gaf.<br /><br /><div><i>"Ventura Highway in the sunshine</i></div><div><i>where the days are longer</i></div><div><i>the nights are stronger</i></div><div><i>than moonshine.</i></div><div><i>You're gonna go I know."</i></div><b><br /></b><b>Nummer 1467: Nights On Broadway - Bee Gees</b><br />De Bee Gees zingen over een man die achter een vrouw aan zit, terwijl ze hem al heeft afgewezen. Hij lijkt zich er niet bij neer te willen leggen. En dat komt allemaal door die nachten op <i>Broadway</i>... (Iedereen weet natuurlijk dat de naam Broadway is afgeleid van de oorspronkelijke Nederlandse naam <i>Brede weg</i>.)<br /><i></i><br /><div><i>"Blaming it all on the nights on Broadway</i></div><i>singing them sweet sounds<br />to that crazy, crazy town."</i><br /><i><br /></i><div><b>Nummer 1015:</b><b> MacArthur Park - Donna Summer</b><div>Jimmy Webb schreef dit lied in 1967. Hij haalt herinneringen op aan het MacArthur Park in Los Angeles, waar hij vaak samen met zijn vriendin verbleef. Vogeltjes, oude mannen die zitten te schaken en natuurlijk die ene vrouw in die gele jurk... Mooie herinneringen, want op het moment dat hij het schreef was de relatie al voorbij. Het nummer is door meerdere artiesten uitgevoerd maar staat deze keer alleen in de uitvoering van Donna Summer in de Top 2000. Het park is genoemd naar Douglas MacArthur, een Amerikaanse generaal uit de Tweede Wereldoorlog.<br /><div><br /></div><i>"MacArthur's Park is melting in the dark<br />All the sweet, green icing flowing down<br />Someone left the cake out in the rain"</i><br /><i><br /></i><b>Nummer 693: Baker Street - Gerry Rafferty</b><br /><i>Baker Street</i> is de straat in Londen waar Sherlock Holmes woonde, maar daar heeft dit lied verder niks mee te maken. Nadat Rafferty de band Stealers Wheel had verlaten, mocht hij drie jaar lang geen nieuwe liedjes uitbrengen. In die moeilijke periode (waarin hij vast ook veel dronk) verbleef hij vaak bij een vriend die in de <i>Baker Street </i>in Londen woonde. <i>Baker Street</i> was de plek waar hij tot rust kwam en waar hij lekker muziek kon maken. En dat is waar het lied ook over gaat. De straat is genoemd naar William Baker, die de straat in de achttiende eeuw heeft aangelegd.<br /><i></i><br /><div><i>"Winding your way down on Baker Street</i></div><i>lite in your head, and dead on your feet<br />well another crazy day, you drink the night away</i><br /><i>and forget about everything"</i><br /><b><br /></b><b>Nummer 480: Penny Lane - the Beatles</b><br />Ik dacht vroeger altijd dat <i>Penny Lane </i>de naam van een vrouw was, maar inmiddels weet ik dat het lied gaat over een straat in Liverpool in de buurt waar Paul McCartney en John Lennon woonden. In het lied laat Paul McCartney zien hoe hij zich de straat herinnert: met een kapperszaak, een bank op de hoek, een rotonde, en een eindje verderop een brandweerkazerne. De bankier wacht op zijn beurt bij de kapper, en de brandweerman komt er schuilen voor de regen. De kapperszaak zit er tegenwoordig trouwens nog steeds. De straatnaamborden in de <i>Penny Lane</i> zijn al zo vaak gestolen dat men de straatnaam nu maar gewoon op de muren heeft geschilderd. Men vermoedt dat de straat is genoemd naar James Penny, een slavenhandelaar uit de achttiende eeuw.<br /><br /><i></i><i>"Penny Lane is in my ears and in my eyes.<br />there beneath the blue suburban skies"</i><br /><div><i><br /></i><b>Nummer 244: Oude Maasweg - The Amazing Stroopwafels</b><br />Dit is het tweede lied in de lijst dat over een Nederlandse straatnaam gaat. The Amazing Stroopwafels zingen over een man die net door zijn vrouw is verlaten, en nou strandt hij ook nog eens in de regen met een lege tank op de snelweg. En dat dan ook nog midden in het Botlekgebied bij de <i>Oude Maasweg</i>, om kwart voor drie. Veel mistroostiger wordt het niet... (dan kun je toch beter een lekke band krijgen op Ventura Highway) Het nummer is gebaseerd op de Manhattan Island Serenade van Leon Russel. Onnodig om te zeggen dat de weg is genoemd naar de Oude Maas, de linkerarm van de Merwede die ter hoogte van de Vondelingenplaat in de Nieuwe Maas stroomt.<br /><i></i><br /><div><i>"Ik loop wel door maar ik kan nergens heen</i></div><i>het regent nog steeds en ik voel me zo alleen<br />nu ik je nooit meer zie<br />Oude Maasweg, kwart voor drie"</i><br /><div><i><br /></i></div><div><b>Nummer 239: Kronenburg Park - Frank Boeijen Groep</b><br />Dit is een van de drie Nederlandse straatnamen in de lijst. Het lied gaat over een man die door het <i>Kronenburgerpark </i>in Nijmegen loopt en daar een prostituee ontmoet. Frank Boeijen schreef het nummer nadat hij zelf een oud-klasgenoot herkende in de tippelzone in het park. In het lied noemt hij het 'Kronenburg Park' omdat dat beter paste in het metrum van het lied. Het park is genoemd naar de oude Kronenburgertoren die ooit op deze plek stond.<br /><br /><i></i><i>"Op zoek naar geluk in Kronenburg Park<br />Thuis wacht een vrouw onwetend op haar man<br />Ze heeft nooit iets gevoeld van zijn ontevredenheid<br />En alles blijft bij het oude, als hij weer naar huis rijdt"</i><br /><div><i><br /></i><div><b>Nummer 128: Where The Streets Have No Name - U2</b><br />Dit lied is een vreemde eend in de bijt, want het gaat juist over straten die geen naam hebben. Iemand vertelde ooit aan Bono dat als je van iemand in Belfast de straatnaam weet, dat je dan wel kunt raden wat zijn godsdienst is en hoeveel hij verdient. "Vertel me je straatnaam en ik zeg wie je bent", een beetje dat idee. Het deed Bono dromen van een plek waar de straten geen namen hebben, en waar iedereen gelijk is.<br /><i></i><br /><div><i>"I want to run, I want to hide</i></div><i>I want to tear down the walls that hold me inside<br />I wanna reach out and touch the flame<br />where the streets have no name."</i><br /><i><br /></i><b>Nummer 55: Het Dorp - Wim Sonneveld</b><br />Bij dit lied staat de straatnaam niet in de titel en het gaat ook niet over een straatnaam, maar er is wel een straat naar dit lied genoemd.<br /><i></i><br /><div><i>"En langs het tuinpad van m'n vader zag ik de hoge bomen staan. Ik was een kind en wist niet beter, dan dat nooit voorbij zou gaan."</i></div><div class="MsoNormal"><br />Zo zong Wim Sonneveld in zijn beroemde lied. De tekst is geschreven door zijn partner Friso Wiegersma. Hij verwijst in het lied naar het de bomen en het pad naast zijn ouderlijk huis in Deurne. Nu zit daar gemeentemuseum De Wieger. Toen het pad in 2008 officieel een naam moest krijgen, hoefde men niet lang na te denken. Sindsdien heet het pad <i>Het tuinpad van mijn vader</i>.<o:p></o:p></div><br /><b>Nummer 27: Telegraph Road - Dire Straits</b><br /><div><i>Telegraph Road</i> is de bijnaam van de <i>US Highway 24</i> die door Michigan loopt. Zanger en gitarist Mark Knopfler reed die route ooit met de bus en las onderweg in het boek <i>Growth of the Soil</i> van Knut Hamsun. Hij combineerde het verhaal van het boek en dat van het landschap dat hij zag in een lied dat de ontwikkelingen beschrijft dat het gebied in enkele decennia heeft meegemaakt. De straatnaam <i>Telegraph Road</i> verwijst heel toepasselijk ook naar zo'n ontwikkeling uit het verleden.<br /><i></i><br /><div><i>"Then came the churches then came the schools</i></div><i>Then came the lawyers then came the rules<br />Then came the trains and the trucks with their loads<br />And the dirty old track was the Telegraph Road."</i><br /><div><i><br /></i><br />Het is duidelijk: je kunt straatnamen gebruiken om te vertellen over de vrouw van je dromen of terug te denken aan de keer dat je autopech had. Of anders gewoon om wat te mijmeren over vroeger en uit te kijken naar betere tijden.<br /><br /><br /><br /><i><span style="color: #999999;">(Dit artikel is een kopie van <a href="https://www.overstraatnamen.nl/2018/12/straatnamen-top2000-2018.html">deze versie uit 2018</a>. Zo heel veel is er sindsdien niet veranderd... alleen wat nummertjes.)</span></i></div></div></div></div></div></div></div></div>Dinxhttp://www.blogger.com/profile/09813779927143644768noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-169254753329898751.post-53633849342373416902023-11-01T22:30:00.003+01:002023-11-01T23:30:50.846+01:00 Van de 1e Dwarsstraat tot de 8e Vegelindwarsstraat - over genummerde dwarsstraten<p><b>We moeten het eens hebben over de genummerde dwarsstraten, zoals de <i>Eerste Laurierdwarsstraat</i> en de <i>Tweede Molendwarsstraat</i>. Honderd jaar geleden was dergelijke naamgeving bijzonder populair, maar tegenwoordig wordt die nog maar weinig toegepast. Jammer eigenlijk, want de methode van de genummerde dwarsstraten geeft de straatnamen een persoonlijk karakter en draagt tegelijk ook bij aan een goede vindbaarheid. </b></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjFUW28eykK63AX1lj6-zAD9QJtHr2HdSrlPMvKQsT5j9Bv-WhdK35fuFkYgW9HBxd-PpFWSx4gR4vQ6SQlcDnE0D7i2kCPzHdPHZPOgJRMXQ0z11yIzBWhx4HrTPRHbu1epfDB6dWTx018_Kq-QYrakqny_H4br2ux6-xuGcsw2TvwJH4y49f2uq8SVCiP/s890/strt-dwarsstraten.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="500" data-original-width="890" height="180" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjFUW28eykK63AX1lj6-zAD9QJtHr2HdSrlPMvKQsT5j9Bv-WhdK35fuFkYgW9HBxd-PpFWSx4gR4vQ6SQlcDnE0D7i2kCPzHdPHZPOgJRMXQ0z11yIzBWhx4HrTPRHbu1epfDB6dWTx018_Kq-QYrakqny_H4br2ux6-xuGcsw2TvwJH4y49f2uq8SVCiP/s320/strt-dwarsstraten.jpg" width="320" /></a></div>We hebben in Nederland 132 genummerde dwarsstraten van de <i>1e Spijkerdwarsstraat</i> in Arnhem tot de <i>1e Guiswegdwarsstraat</i> in Zaandijk en van de <i>1e Hogerwaarddwarsweg</i> in Rilland tot de <i>2e Dwarsweg</i> in Gennep. Wat valt daar allemaal voor interessants over te vertellen?<p></p><p></p><ul style="text-align: left;"><li>De rangtelwoorden komen zowel in letters ('Eerste') als in cijfers ('1e') voor. Ongeveer 60% van de genummerde dwarsstraten gebruikt een cijfer. Van de rangtelwoorden komt Eerste (of 1e) 56 keer voor, Tweede (of 2e) 52 keer, Derde (3e) 18 keer, 4e en 5e allebei twee keer en 6e en 8e allebei een keer. <i>(zie Figuur 1)</i></li><li>Er zijn acht genummerde dwarsstraten met Eerste (of 1e) waar geen bijbehorende Tweede (of 2e) van is. Je kunt je afvragen waarom ze die dan genummerd hebben. Er zijn ook vijf genummerde dwarsstraten met Tweede (of 2e) waar geen Eerste (of 1e) van is. Je kunt je afvragen waar die eerste gebleven is - misschien verdwenen bij nieuwbouw?</li><li>In Amsterdam, Den Helder, IJmuiden en Leeuwarden liggen 'straatjes' van drie opeenvolgende genummerde dwarsstraten. In Amsterdam liggen bijvoorbeeld de <i>Eerste, Tweede</i> en <i>Derde Egelantiersdwarsstraat</i>, om maar wat dwarsstraten te noemen. In Hoogerheide hebben ze met de <i>1e, 2e, 3e</i> en <i>4e Dwarsdreef</i> zelfs een straatje van vier opeenvolgende straten. Maar het kan nog mooier: in Leeuwarden liggen de <i>1e, 2e, 3e, 4e, 5e</i> en <i>6e Saskiadwarsstraat</i> op een rij!</li><li>De meeste genummerde dwarsstraten liggen in Noord-Holland (namelijk 57, waarvan 38 in Amsterdam en 5 in Den Helder). Daarna komen Friesland (21, waarvan 18 in Leeuwarden) en Zuid-Holland (18, waarvan Rotterdam er met 4 de meeste heeft).</li><li>De hoogste genummerde dwarsstraat van Nederland is de<i> 8e Vegelindwarsstraat</i> in Leeuwarden; die ligt in een gehavend rijtje met de <i>1e, 3e</i> en <i>5e Vegelindwarsstraat</i>. Er gaat dus niets boven Leeuwarden.</li></ul><div></div>
<p><i><br /></i></p><p><i>Figuur 1: hoe vaak komt een bepaald rangtelwoord voor in genummerde straatnamen?</i><br />
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgmNl_IKRgbjHDx_lHVrAwGCUwnPQ4rw_mnMu-KCaiUlNyOz1aCrjfYurBhPcW7n93aqqJTKfbTd0tPnuOXNVN06PrddfUnwRNuOm0kSWiG00KsH7OmrKihOuWvbkulhdud__Z99IIRvQ3vIH7HxA0LHs4LIdsGTzt6rVYQg1rs8xq7Wkif6ovLFDB-G-r0/s489/zoveelste%20dwarsstraat.jpg" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="275" data-original-width="489" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgmNl_IKRgbjHDx_lHVrAwGCUwnPQ4rw_mnMu-KCaiUlNyOz1aCrjfYurBhPcW7n93aqqJTKfbTd0tPnuOXNVN06PrddfUnwRNuOm0kSWiG00KsH7OmrKihOuWvbkulhdud__Z99IIRvQ3vIH7HxA0LHs4LIdsGTzt6rVYQg1rs8xq7Wkif6ovLFDB-G-r0/s16000/zoveelste%20dwarsstraat.jpg" /></a></p>Dinxhttp://www.blogger.com/profile/09813779927143644768noreply@blogger.com4tag:blogger.com,1999:blog-169254753329898751.post-82116680676226651002023-10-26T23:37:00.004+02:002023-10-27T11:04:36.233+02:00Van Europaweg tot Verenigd Europalaan - over de lanen van Europa<p><b>Er zijn in Nederland ongeveer 200 straten naar Europa genoemd. De vernoemingen
begonnen in 1957 en gaan door tot op de dag van vandaag. De Europa-straten liggen verspreid over het hele land; ik heb ze speciaal even voor je <a href="https://www.google.com/maps/d/edit?mid=1Zy3sn01MC4rxUDRjc1dBfNdgPtJGN1k&usp=sharing" target="_blank">op de kaart gezet</a>. Veel van die straatnamen hebben we te danken aan een soort van marketingcampagne van Europa zelf, de Raad van Europa om precies te zijn. </b></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhdeKYWjcQia1N0LbwsqOvNU4Li4cO6E1mpfSokYQ414gSBb51AhAhhnvOpJG_qnboxyF_cYHtzw7Bze2Fo3crFDX2kgKI-62pOU4MKmtaMkXvehVMGZNHNQB6_jR6GlJdmNliTenR63ZjRfIQK9fOFrwkKRFT0GwZ9Q4W4UgwQuoctUW2tuKTpbjxJyB8P/s890/strt-europalaan.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="500" data-original-width="890" height="180" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhdeKYWjcQia1N0LbwsqOvNU4Li4cO6E1mpfSokYQ414gSBb51AhAhhnvOpJG_qnboxyF_cYHtzw7Bze2Fo3crFDX2kgKI-62pOU4MKmtaMkXvehVMGZNHNQB6_jR6GlJdmNliTenR63ZjRfIQK9fOFrwkKRFT0GwZ9Q4W4UgwQuoctUW2tuKTpbjxJyB8P/s320/strt-europalaan.jpg" width="320" /></a></div>De Raad van Europa is een organisatie van 46 Europese landen. Deze organisatie werd in 1949 opgericht door tien van die landen, waaronder Nederland, met als doel om de samenwerking binnen Europa te bevorderen. De RvE is iets anders dan de Europese Unie (met als voorgangers de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal en de Europese Economische Gemeenschap) die is opgericht in 1957 en nu 27 leden heeft.<p></p><p>Heel interessant, maar wat heeft dat met die straatnamen te maken? Welnu: in de resolutie van de Raadgevende Vergadering van de Raad van Europa van 29 december 1957 werd elke Europese gemeente opgeroepen een straat naar Europa te noemen om zo het idee van de Europese eenwording te helpen bevorderen. De oudste Europese straatnaam die ik in Nederland heb kunnen vinden, is de <i>Europaweg </i>in Delfzijl. De naam van die straat werd al in juli 1957 vastgesteld, dus nog vóór de oproep van de Raad van Europa. In november 1957 volgde Maastricht met een <i>Europalaan</i>. In de jaren daarna volgden er vele anderen: in 1958 kreeg Amsterdam bijvoorbeeld een <i>Europaboulevard </i>en <i>Europaplein</i>, en ook in Kerkrade, Zoeterwoude, IJzendijke, Winterswijk, Valkenswaard, Heel, Helmond, Elst, Deurne, Heemskerk en Utrecht noemde men in datzelfde jaar een straat naar Europa. Enschede volgde in 1959 met een <i>Europalaan</i>. In de jaren zestig kwamen er nog tientallen Europalanen, -wegen en -straten bij in Nederland. En de vernoeming van Europa loopt in de decennia daarna eigenlijk redelijk gestaag door tot op de dag van vandaag.</p><p>In 1997 kreeg Delft een <i>Raad van Europalaan</i>. Dat die laan niet simpelweg naar Europa genoemd werd maar specifiek naar de Raad van Europa is niet toevallig. Omdat de organisatie in 1999 vijftig jaar zou bestaan, werd - net als in 1949 - aan Europese gemeentes gevraagd om een straat naar de Raad te noemen. Op het moment dat dat verzoek binnenkwam, was men in Delft net voor enkele nieuwe straten op zoek naar namen die aansloten bij het thema van de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog. Het besluit om een van die straten de Raad van Europalaan te noemen was zo genomen. In 's-Gravenzande ligt trouwens ook een <i>Raad van Europastraat</i>.</p><p>Natuurlijk zijn niet alle Europa-straatnamen naar 'Europa' als samenwerkingsorganisatie genoemd. Soms is Europa gewoon als continent vernoemd. Dat blijkt uit het feit dat in 11 van de plaatsen waar een straat naar Europa genoemd is ook straten liggen waarvan de namen verwijzen naar Amerika, Afrika, Azië en Australië. Ik heb niet alle 200 straatnamen gecontroleerd, dus ik kan niet uitsluiten dat er ook Europa-straten zijn die - net als het continent - naar de gelijknamige godin uit de Griekse mythologie genoemd zijn.</p><p><b>Geen paden maar lanen<br /></b>In het verhaal hierboven gaat het relatief vaak over lanen en minder over straten en wegen. Dat is niet vreemd. Wat opvalt aan de verzameling Nederlandse Europa-straten is dat maar liefst een derde van al die straten tot 'laan' gedoopt is (als <i>Europalaan</i> of <i>Laan van Europa</i>). Dat is meer dan 'weg' (ca 25%), 'plein' (ca 15%) of 'straat' (ca 10%). En dan zijn er ook nog wel paden, singels, boulevards, parken, kades, banen en zo, maar dat zijn er veel minder. Blijkbaar past bij Europa wel de enigszins statige uitstraling van een laan, met bomen en zo. Straten die naar Europa genoemd zijn, zijn ook vaak doorgaande wegen die tussen twee wijken (met verschillende thema's) liggen of die door een wijk lopen waar straten naar Europese landen, steden of personen genoemd zijn. Dat verklaart vast ook waarom er relatief vaak voor 'laan' of 'weg' gekozen is.</p><p>Het pad dat over over het Malieveld in Den Haag loopt, kreeg in 2004 officieel de naam <i>Laan van Europa</i>. Aanleiding daarvoor was dat Nederland in de tweede helft van daar jaar voorzitter was van de Europese Unie. <i>Laan van Europa</i> is een wat grote naam voor een fiets/wandel-pad, maar er staan in ieder geval genoeg bomen langs. Die werden geplant door de ambassadeurs van de betrokken landen - een mooi voorbeeld van Europese samenwerking.</p><p><br /></p><p><i>(Bekijk hier de <a href="https://www.blogger.com/blog/post/edit/169254753329898751/8211668067622665100#" target="_blank">kaart met alle Nederlandse Europa-straatnamen</a>.)</i></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p>Dinxhttp://www.blogger.com/profile/09813779927143644768noreply@blogger.com0Raad van Europalaan, 2625 PA Delft, Nederland51.9870464 4.348898323.676812563821152 -30.807351699999998 80.297280236178835 39.5051483tag:blogger.com,1999:blog-169254753329898751.post-47541566635869728162023-10-19T15:43:00.002+02:002024-01-02T15:17:34.612+01:00 Abbert, Beekloop en Cello - over alfabetische straatnamen<p><b>Zouden de bewoners van de <i>Vlaminckhorstweg</i>, de <i>Linnaeushof </i>en de <i>Beekloop </i>zich wel realiseren in wat voor bijzondere straatnamen ze wonen? Over die eerste twee schreef ik hier al weleens eerder: de <a href="https://www.overstraatnamen.nl/2014/02/isogrammen-en-straatnamen.html"><i>Vlaminckhorstweg</i></a> is het langste straatnaamisogram en de <i><a href="https://www.overstraatnamen.nl/2011/09/klinkstraten-straten-met-klinkers.html">Linnaeushof</a> </i>bevat alle klinkers precies één keer. En de <i>Beekloop </i>dan? Dat is de langste straatnaam van Nederland waarvan alle opeenvolgende letters netjes in alfabetische volgorde staan!</b></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEinhyphenhyphenkH5TfLra3iAUKce6Vn5borhUnKFQPp1bu8gp7Dx4kNjjc0KwxDT34D3e4eegg7szBSF-51R4kSGIv7VZ-9RrMXrDF9WY6r5uvqP6gRfIC-Urr0zNRy_u-xHLY5KLua2b5DtsFRNCqqQIEirpcDEZItPYtb-g2KGUTV6h6LFxA6iMUN0AKWRvl_59j3/s890/strt-alfabetische-straatnamen.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="500" data-original-width="890" height="180" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEinhyphenhyphenkH5TfLra3iAUKce6Vn5borhUnKFQPp1bu8gp7Dx4kNjjc0KwxDT34D3e4eegg7szBSF-51R4kSGIv7VZ-9RrMXrDF9WY6r5uvqP6gRfIC-Urr0zNRy_u-xHLY5KLua2b5DtsFRNCqqQIEirpcDEZItPYtb-g2KGUTV6h6LFxA6iMUN0AKWRvl_59j3/s320/strt-alfabetische-straatnamen.jpg" width="320" /></a></div>Ik moet toegeven: het is een ietwat obscuur feitje. Maar het is wel een leuk obscuriteitje. Bij woorden zoals accent, chloor en floppy staan de opeenvolgende letters netjes alfabetisch geordend. Je kent vast wel iemand die Ans, Bert of Joost heet. Is het je weleens opgevallen dat de letters van die namen in alfabetische volgorde staan? Het geldt bijvoorbeeld ook voor plaatsnamen zoals Aalst en Horst. En bij Zwolle staan de letters juist van achter naar voren gesorteerd. Netjes hoor.<p></p><p>Welnu, ik vroeg me dus af of er ook straatnamen zijn waar dat voor geldt. Voor de woorden straat, weg, laan en dreef geldt het in ieder geval niet, dus straatnamen die daarop eindigen vallen sowieso af. En dat geldt ook voor de meeste andere straatnaamachtervoegsels. Maar dan blijven er nog steeds <a href="https://www.overstraatnamen.nl/2014/04/straatnamen-achtervoegsels.html">genoeg straatnamen over</a>.</p><p>Bij korte straatnamen van twee of drie letters is het wat makkelijker om de letters precies in de goede volgorde te hebben. Straatnamen zoals <i>Eg</i>, <i>Es</i>, <i>Aak</i>, <i>Cox </i>en <i>Mos </i>voldoen dus aan de voorwaarden. Voor de liefhebbers geef ik hier ook alle Nederlandse straatnamen met vier, vijf en zes letters die in alfabetische volgorde staan. Misschien zit jouw straatnaam er wel tussen!</p><p></p><ul style="text-align: left;"><li>Vier letters: <i>Aagt, Alst, Beek, Belt, Bent, Bilt, Boor, Bost, Deel, Dijk, Dilt, Dors, Eegt, Eems, Eest, Elmt, Elst, Fint, Fort, Ghil, Goot, Gooy, Gors, Gouw, Hill, Hint, Houw, Klos, Loop, Loot, Mors, Most, Oort, Oost, Stuw</i></li><li>Vijf letters: <i>Aalst, Abeel, Cello, Delst, Ghoor, Horst, Knoop, Moost</i></li><li>Zes letters: <i>Abbert, Beloop, Deimos</i></li></ul><p></p><p>De lijsten worden zoals je ziet langzaamaan korter. Met zeven letters zijn er nog maar twee straatnamen: de <i>Beekmos </i>(in Houten) en de <i>Eikklop </i>(in Oldemarkt). En dan zijn er ook nog twee met acht letters: de <i>Beekloop </i>(in Oisterwijk) en <i>Abinoort </i>(in Broek op Langedijk). <i>Abinoort </i>en <i>Beekloop </i>zijn dus de langste straatnamen van Nederland waarvan de letters netjes in alfabetische volgorde staan.</p><p>Er zijn natuurlijk ook straatnamen waarvan de letters net aflopend gesorteerd staan en dus van achter naar voren in alfabetische volgorde. Daarbij komen we niet verder dan vijf letters met straatnamen zoals <i>Polka, Rogge, Tonga, Troje</i> en <i>Wonge</i>.</p><p> </p>Dinxhttp://www.blogger.com/profile/09813779927143644768noreply@blogger.com2Abinoort, 1721 Broek op Langedijk, Nederland52.6791042 4.787663424.368870363821152 -30.3685866 80.98933803617885 39.9439134tag:blogger.com,1999:blog-169254753329898751.post-3184853556313087512023-09-17T15:39:00.006+02:002023-09-17T15:41:05.595+02:00Tonke Dragtsingel en Thea Beckmanstraat - over straatnamen voor kinderboekenschrijvers<p><b>De makers van de Grote Vriendelijke Podcast - een podcast voor volwassenen over kinderboeken en jeugdliteratuur - vertelden me dat ze onlangs de vraag hadden gekregen waarom er in Assen geen Miep Diekmannstraat is, terwijl dat haar geboorteplaats is. Ze vroegen me of er meer te vertellen is over straatnamen die verwijzen naar kinderboeken en kinderboekenschrijvers. Een mooie aanleiding om eens op zoek te gaan naar straten die genoemd zijn naar Tonke Dragt, Paul van Loon en Thea Beckman.</b></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhkUt3y3S40FjlLeEESYCR1uC4C2qz-8wt4IqWIEfDQnR1QVoYX9W3qxPooIVzthbM7evkzm8-oA3QOPrlXNbdNqhv59HiwjQsQeVCVqfizC5eMVSsLAcJScRIiz5AD4HXFGG8_obJqS77EwYok6PWSCb_T5elyMyD_LypuJzS_ngRUj-CYW4VNjIZBnzJr/s890/strt-tonkedragt.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="500" data-original-width="890" height="180" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhkUt3y3S40FjlLeEESYCR1uC4C2qz-8wt4IqWIEfDQnR1QVoYX9W3qxPooIVzthbM7evkzm8-oA3QOPrlXNbdNqhv59HiwjQsQeVCVqfizC5eMVSsLAcJScRIiz5AD4HXFGG8_obJqS77EwYok6PWSCb_T5elyMyD_LypuJzS_ngRUj-CYW4VNjIZBnzJr/s320/strt-tonkedragt.jpg" width="320" /></a></div>Het eerste waar ik aan moest denken toen ik hun vraag lag, was de <i>Laan van Dick Laan</i> in Heemstede. Het is een fijne vernoeming in de plaats waar hij zelf ook woonde en meteen ook een mooi voorbeeld dat je wél een laan kunt noemen naar iemand die Laan heet. Dick Laan is verder nog vernoemd in Wormerveer en Almere. Maar er zijn nog flink wat meer kinderboekenschrijvers met een eigen straatnaam.<p></p><p>De recordhouder binnen dit thema is waarschijnlijk Annie M.G. Schmidt. Ik heb eerder al eens <a href="https://www.overstraatnamen.nl/2011/05/annie-mg-schmidtstraat-100.html">een stuk geschreven over alle straten</a> die naar haar genoemd zijn. Dat zijn er een stuk of veertig, en dan zijn er ook nog straten genoemd naar door haar bedachte figuren zoals Jip & Janneke, Floddertje en Minoes. Naast Annie M.G. Schmidt is ook Fiep Westendorp een aantal keer vernoemd, met een straat en een pad in Almere en een laan en een plein in haar geboorteplaats Zaltbommel.</p><p>In Berkel en Rodenrijs ligt een hele kinderboekenschrijversbuurt. Het valt op dat daar veel 'oude' schrijvers en schoolmeesters vernoemd zijn, zoals Jan Ligthart, Anne de Vries, Cissy van Marxveldt, Theo Thijssen en W.G. van de Hulst. Dat is natuurlijk omdat veel plaatsen de regel hanteren dat er pas straten naar personen mogen worden genoemd als ze minimaal vijf (of soms tien) jaar overleden zijn. Dat verklaart waarom Francine Oomen, Paul van Loon en Carry Slee - en bijvoorbeeld ook Jan Terlouw - nog niet vernoemd zijn. (Hoewel... ik kom hier zo op terug.) Hieronymus van Alphen - schrijver van <i>Kleine gedigten voor kinderen</i>, waaronder het bekende "Jantje zag eens pruimen hangen" - is in deze wijk dan weer niet vernoemd, maar wel op andere plekken zoals in zijn geboorteplaats Gouda en zijn overlijdensplaats Den Haag.</p><p>Behalve in Berkel en Rodenrijs is er ook in Voorschoten een kinderschrijversbuurt, in de hoek van een grotere literatuurwijk. Daar hebben ze een <i>Tonke Dragtsingel</i> en een <i>Thea Beckmanstraat</i>, Annie M.G. Schmidt heeft er een laan, Paul Biegel en Dick Bruna kregen er een brug en Carry Slee een pad. Dat laatste is best bijzonder omdat zij nog leeft. Dick Bruna heeft trouwens niet alleen deze brug in Voorschoten, maar ook een singel in zijn woonplaats Utrecht. In Utrecht ligt ook het <i><a href="https://www.overstraatnamen.nl/2014/07/kwatrijntje-nijntje-pleintje.html">Nijntje Pleintje</a></i>. </p><p>Sommige schrijvers zijn alleen in Berkel en Rodenrijs vernoemd, zoals Evert Hartman en Alet Schouten. Maar veel van de oudere namen komen ook op allerlei andere plaatsen voor, en soms zijn er ook scholen naar genoemd. Ik vond in Nederland zeven straten voor Cissy van Marxveldt, ruim twintig voor Jan Ligthart, een stuk of zes voor Jaap ter Haar, elf voor Theo Thijssen en voor Anne de Vries, en vijf voor Thea Beckman. Behalve in Voorschoten en Berkel en Rodenrijs is Beckmann ook vernoemd in Bunnik, Grootebroek en Utrecht.</p><p>Speciale vermelding binnen dit thema voor de wijk Fascinatio in Capelle aan den IJssel. De wijk is geïnspireerd op het sprookjesboek 'Fascinatio, de wonderwind' van Tom Manders jr. De straten in de wijk zijn genoemd naar namen uit het boek. Dat zijn allemaal bijzondere namen, en dat levert dus ook <a href="https://www.overstraatnamen.nl/2012/05/wonen-in-een-wijk-met-walrussen-waters.html">bijzondere straatnamen</a> op.</p><p>De kinderboekenschrijvers zijn in straatnamenland wat minder populair dan de grotemensenboekenschrijvers, maar over aandacht hebben ze zeker niet te klagen als je het mij vraagt. </p><p><br /></p><p><i>De Grote Vriendelijke Podcast besteedde aandacht aan dit onderwerp in <a href="https://degrotevriendelijkepodcast.nl/afleveringen/aflevering-101-update-augustus-2023/" target="_blank">aflevering 101 (vanaf 23:30)</a>. Het verhaal hierboven is gebaseerd op de mail die ik heb gestuurd waar ze dan voor deze aflevering weer uit putten, dus als je het verhaal tot hier helemaal gelezen hebt dan zul je in de podcast wel wat bekende dingen horen.</i></p><p><br /></p><p><br /></p>Dinxhttp://www.blogger.com/profile/09813779927143644768noreply@blogger.com0Tonke Dragtsingel, 2251 Voorschoten, Nederland52.1297439 4.460672923.819510063821156 -30.6955771 80.439977736178847 39.6169229tag:blogger.com,1999:blog-169254753329898751.post-25682753819636570482023-07-19T12:14:00.002+02:002023-07-19T12:14:15.706+02:00West, wester, westst - over het westeinde van Delft<p><b>Delft heeft een <i>Noordeinde </i>(sinds 1350), een <i>Oosteinde </i>(sinds 1474) en een <i>Zuideinde </i>(sinds 1741), maar de stad heeft het lang zonder <i>Westeinde </i>moeten doen. Aan de westzijde van de binnenstad ligt wel al eeuwenlang de <i>Westsingel</i>. En toen de stad eind negentiende eeuw naar het westen werd uitgebreid, kwam daar in het Westerkwartier de <i>Westerstraat</i>. Een heus <i>Westeinde </i>ontbrak nog. </b></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgzRIPHrLtSpdr_1pOHRi0mKJHbLoKN4grMZJh5VlOy1wlp4M2xyv3j2llubtgVt9wkQFt7EYcbKi8vD2afMtPtPl9MRAFtc-adU4Mr7iODsh9GltUnEBATiaWlbX7oE0Fc0nxu3i7npAKKXi18Ds1PSSWKZAq1y7v9Kf-WMcqKXQxcj3LFuddrOr0j9TWf/s890/strt-westerstraat.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="500" data-original-width="890" height="180" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgzRIPHrLtSpdr_1pOHRi0mKJHbLoKN4grMZJh5VlOy1wlp4M2xyv3j2llubtgVt9wkQFt7EYcbKi8vD2afMtPtPl9MRAFtc-adU4Mr7iODsh9GltUnEBATiaWlbX7oE0Fc0nxu3i7npAKKXi18Ds1PSSWKZAq1y7v9Kf-WMcqKXQxcj3LFuddrOr0j9TWf/s320/strt-westerstraat.jpg" width="320" /></a></div>De gemeente greep in 1929 haar kans toen er plannen waren voor een nieuwe buurt in de Voordijkshoornse polder. Er kwam niet alleen een <i>Westplantsoen</i>, maar men besloot ook de westelijkste straat van het uitbreidingsplan <i>Westeinde </i>te gaan noemen om zo het kwartet compleet te maken. Die straat kwam er echter pas in 1956 toen er inmiddels ook al in de Kuyperwijk gebouwd werd. Bij de aanleg van het <i>Westeinde </i>was de straat dus al niet meer het meest westelijke punt van de stad. De straatnaam was ingehaald door de tijd.<p></p><p>Veertig jaar later gebeurde iets vergelijkbaars in de Kuyperwijk. In 1998 kreeg het fietspad aan de westrand van de wijk de naam <i>Westblok</i>, als tegenhanger van het <i>Oostblok </i>aan de andere kant van de stad. Heel toepasselijk, want de naam stond al - ongeveer op die plek - vermeld op de kaart van Cruquius uit 1712. Bij de aanleg van het nieuwe Westblok werd er echter al gebouwd aan de Hoornse Hof, die nóg westelijker ligt. Weer niet gelukt.</p><p>Al die West-straten vormen samen een soort jaarringen van Delft. Misschien dat er ooit nog eentje bij komt aan de westrand van de Harnaschpolder, want dat is tegenwoordig echt het 'westeinde' van de stad.</p><p><i><span style="color: #666666;">(Dit artikel verscheen eerder als column in het cultuurhistorisch magazine Delf.)</span></i></p><div><br /></div>Dinxhttp://www.blogger.com/profile/09813779927143644768noreply@blogger.com0Westeinde, 2613 VV Delft, Nederland52.0066269 4.34555523.696393063821155 -30.810695 80.316860736178853 39.501805tag:blogger.com,1999:blog-169254753329898751.post-38015341356011742722023-07-01T11:53:00.007+02:002023-07-01T11:53:26.373+02:00Van Bilbaohof tot Parijsboulevard - over de Tour de France in 21 straatnamen<p><b></b></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><b><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhBJslzalT-9HJ32iCMdf3XyC8lRTK4s2hswKf-ihbiCoBDvVl3IBiVZu6j4qfBmJtDSbmQFe39xqqcsreOrauJlu0dCj77w1SomsywCzWQ83xz8CIhxq2C2-pESxC3qnGcllmFYoTEwc6XdL2vn7wIXusxMGaGSUNtfnDy5eYQUcNyRw1JKLF3v_3ZxdnS/s890/strt-touretappe.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="500" data-original-width="890" height="180" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhBJslzalT-9HJ32iCMdf3XyC8lRTK4s2hswKf-ihbiCoBDvVl3IBiVZu6j4qfBmJtDSbmQFe39xqqcsreOrauJlu0dCj77w1SomsywCzWQ83xz8CIhxq2C2-pESxC3qnGcllmFYoTEwc6XdL2vn7wIXusxMGaGSUNtfnDy5eYQUcNyRw1JKLF3v_3ZxdnS/s320/strt-touretappe.jpg" width="320" /></a></b></div><b>Vandaag start de Tour de France. In 21 etappes rijden de renners van Bilbao naar Parijs. Ik vat de Tour voor jullie samen in 21 Nederlandse straatnamen.</b><p></p><p>1. <i>Bilbaohof </i>(Rotterdam)</p><p>2. <i>de Ronde</i> (Best) </p><p>3. <i>Frankrijk </i>(Nijeberkoop)</p><p>4. <i>Waaier </i>(Leimuiden)</p><p>5. <i>Sprint </i>(Almere)</p><p>6. <i>Pauw in 't Groen</i> (Abcoude)</p><p>7. <i>de Wielen</i> (Reusel)</p><p>8. <i>Val </i>(Zaamslag)</p><p>9. <i>Daalweg </i>(Echt)</p><p>10. <i>De Gouden Ploeg</i> (Amersfoort)</p><p>11. <i>du Tourweg</i> (Epse)</p><p>12. <i>Karavaanstraat </i>(Purmerend)</p><p>13. <i>De Klim</i> (Drachten) </p><p>14. <i>Wielrenner </i>(Waalwijk)</p><p>15. <i>Mont Blanc</i> (Amstelveen)</p><p>16. <i>Goedentijd </i>(Alphen)</p><p>17. <i>Weg langs Klim en Dal</i> (Arnhem)</p><p>18. <i>Bolletjesweg </i>(Middelharnis)</p><p>19. <i>Kanariegeel </i>(Zoetermeer)</p><p>20. <i>Champs Elyseesweg</i> (Maastricht)</p><p>21. <i>Laantje naar Parijs</i> (Echteld)</p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p>Dinxhttp://www.blogger.com/profile/09813779927143644768noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-169254753329898751.post-69564527765313780192023-04-24T21:32:00.008+02:002023-04-25T22:06:17.469+02:00 Waar ligt het geografisch middelpunt van Nederland?<p><b>Mijn zoon vroeg me waar precies het middelpunt van Nederland, want daar wil hij dan graag een keer met me naartoe. Nederland heeft aardig wat geografische middelpunten. Het is maar net hoe je definieert wat het middelpunt van een land is. Ik zet in dit verhaal een paar van die middelpunten op een rijtje - voor mijn zoon, maar natuurlijk ook voor jullie.</b></p><p><i>(Voor dit verhaal kijk ik alleen naar het Europese deel van Nederland, zonder de Caribische eilanden; met die eilanden erbij ligt alles weer anders.)</i></p><p></p><h3 style="text-align: left;"><b>Uiterste punten</b></h3>Voordat ik een aantal middelpunten langsloop, noem ik hier eerst de geografische extremen van Nederland.<p></p><p><b></b></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: right;"><b><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiUcxCxAFoy3t-ZyPBylxfxyeLBI7NL6o9Vf6PEmkZTgntih5RWQSGxrEnOnFkH-vaoBd5Q-_xANpfTv0XzyWw7_rTXxaYlCNX4u8SK-VgzKA7mQBiRjgRu_k3Kqw4cssV_PQX6_IxM_RykThW9KjWeuUhDRcUFiCtNr0-N9qoB2NZynkIP0-X9p9FljQ/s700/midden-extremen.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="700" data-original-width="678" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiUcxCxAFoy3t-ZyPBylxfxyeLBI7NL6o9Vf6PEmkZTgntih5RWQSGxrEnOnFkH-vaoBd5Q-_xANpfTv0XzyWw7_rTXxaYlCNX4u8SK-VgzKA7mQBiRjgRu_k3Kqw4cssV_PQX6_IxM_RykThW9KjWeuUhDRcUFiCtNr0-N9qoB2NZynkIP0-X9p9FljQ/w194-h200/midden-extremen.jpg" width="194" /></a></b></div><b>Rottumerplaat </b>- Het noordelijkst gelegen punt van Nederland ligt op Rottumerplaat.<br /><i>Locatie: <a href="https://www.google.com/maps/place/53%C2%B033'23.4%22N+6%C2%B029'33.1%22E/@53.5564882,6.4899451,17z/data=!3m1!4b1!4m4!3m3!8m2!3d53.556485!4d6.49252" target="_blank">53.556485, 6.492520</a></i><p></p><p><b>Bad Nieuweschans</b> - Het oostelijkste punt van Nederland ligt bij Bad Nieuweschans (Groningen). Om precies te zijn bij grenspaal 196, bij de grensovergang naar Duitsland.<br /><i>Locatie: <a href="https://www.google.com/maps/place/53%C2%B010'49.1%22N+7%C2%B013'39.0%22E/@53.1803022,7.2249341,17z/data=!3m1!4b1!4m4!3m3!8m2!3d53.180299!4d7.227509">53.180299, 7.227509</a></i><span style="white-space: pre;"> </span></p><p><b>Klein-Kuttingen</b> - Het zuidelijkste punt van Nederland ligt bij Klein-Kuttingen (Limburg), bij grenspaal 12 bij de grensovergang naar België.<br /><i>Locatie: <a href="https://www.google.com/maps/place/50%C2%B045'01.1%22N+5%C2%B054'54.3%22E/@50.7503104,5.9125171,17z/data=!3m1!4b1!4m4!3m3!8m2!3d50.750307!4d5.915092" target="_blank">50.750307, 5.915092</a></i></p><p><b>Sint Anna ter Muiden </b>- Het westelijkste punt van Nederland ligt bij Sint Anna ter Muiden (Zeeland), bij grenspaal 360 bij de grensovergang naar België.<br /><i>Locatie: <a href="https://www.google.com/maps/place/51%C2%B018'53.9%22N+3%C2%B021'30.3%22E/@51.3149863,3.3558311,17z/data=!3m1!4b1!4m4!3m3!8m2!3d51.314983!4d3.358406" target="_blank">51.314983, 3.358406</a></i><span style="white-space: pre;"> </span></p><p><b>Vaals </b>- Het hoogste punt van Nederland ligt bij het Drielandenpunt op de Vaalserberg bij Vaals. Het punt ligt 322,4 m boven NAP.<br /><i>Locatie: <a href="https://www.google.com/maps/place/50%C2%B045'16.8%22N+6%C2%B001'14.9%22E/@50.7546614,6.0182251,17z/data=!3m1!4b1!4m4!3m3!8m2!3d50.754658!4d6.0208" target="_blank">50.754658, 6.020800</a></i></p><p><b>Nieuwerkerk aan den IJssel</b> - Het laagste punt van Nederland ligt in Zuidplaspolder ten noorden van Nieuwerkerk aan den IJssel, tussen de A20 en de spoorlijn van Rotterdam naar Gouda. Het punt ligt 6,76 meter onder NAP. Het transportbedrijf dat op die plek ligt, heeft bij de ingang een monument geplaatst.<br /><i>Locatie: <a href="https://www.google.com/maps/place/51%C2%B059'10.9%22N+4%C2%B037'48.7%22E/@51.9863723,4.6276271,17z/data=!3m1!4b1!4m4!3m3!8m2!3d51.986369!4d4.630202" target="_blank">51.986369, 4.630202</a></i></p><p><b>Rotterdam </b>- Tot 1995 dacht men dat het laagste punt van Nederland in de Alexanderpolder lag, met een diepte van 6,67 meter onder NAP. Ik noem dat hier, omdat de gemeente Rotterdam op die locatie een groot monument in een vijver heeft laten aanleggen: het Vierkant eiland in de plas. Niet meer de laagste, maar wel leuk om te bezoeken.<br /><i>Locatie: <a href="https://www.google.com/maps/place/51%C2%B056'16.0%22N+4%C2%B032'46.4%22E/@51.9377813,4.5436461,17z/data=!3m1!4b1!4m4!3m3!8m2!3d51.937778!4d4.546221" target="_blank">51.937778, 4.546221</a></i></p><p><br /></p><p></p><h3 style="text-align: left;">Middelpunten</h3>En dan de geografische middelpunten:<div><br /><b><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh1QgwIU7XUuXYzGsp27Il0NdWk8NlChPHhEOCCWMOwLUDP-du0vd3QDN7COzSGEDz06uLWukdv2gC4U68IX5BhiqZvGoz4lC0BryOxR_sVUkNmnimvhQO9M0bHXvqbPcpgchu7ASi0qDKtZ1lJ4LP5B6EdPNjJXG8QS5W5i2diSBX-kKCkNcPIZClXsw/s700/midden-lunteren-cirkels.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="700" data-original-width="678" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh1QgwIU7XUuXYzGsp27Il0NdWk8NlChPHhEOCCWMOwLUDP-du0vd3QDN7COzSGEDz06uLWukdv2gC4U68IX5BhiqZvGoz4lC0BryOxR_sVUkNmnimvhQO9M0bHXvqbPcpgchu7ASi0qDKtZ1lJ4LP5B6EdPNjJXG8QS5W5i2diSBX-kKCkNcPIZClXsw/w194-h200/midden-lunteren-cirkels.jpg" width="194" /></a></div>Lunteren </b>- Als je googelt naar 'middelpunt van Nederland' kom je bij de <a href="https://middelpuntvannederland.nl/goudsberg-schatten/goudsberg-middelpunt-van-nederland-en-hessenhut/" target="_blank">Goudsberg in Lunteren</a> uit. Daar ligt ook een grote zwerfkei met 'Middelpunt van Nederland' erop. De plek van die kei is in 1965 bepaald door de plaatselijke VVV, nadat iemand had uitgerekend dat er vanaf die plek naar het noorden, oosten, zuiden en westen evenveel land te vinden was. In 2015 kwam men met een nieuwe verklaring: als je het middelpunt neemt van de vier uitersten van Nederland - Rottumeroog, in het noordoosten, Vaals in het zuidoosten, St. Anna Ter Muiden in het zuidwesten en Terschelling in het noordwesten - dan kom je precies in Lunteren uit!<br /><i>Locatie: <a href="https://www.google.com/maps/place/52%C2%B006'03.0%22N+5%C2%B038'46.0%22E/@52.1008363,5.6435361,17z/data=!3m1!4b1!4m4!3m3!8m2!3d52.100833!4d5.646111" target="_blank">52.100833, 5.646111</a></i><p></p><p><b></b></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><b><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgXglJtdeA4tpzJciufbOXjGBzihabn68uRki17W12Tb3K6gmnz-965pUt9GTuuD7ndCprTcSzb3Vw-r7UMU_SQzacQW6KQoSEYed5kAu9QEwWQMURx2wgn6LrYZLcFkp6uTTocFPo8Uc8FStH6NEdrmduLwrCMoHrrPJs3kSwJcRShNIT7R8efo-Jjug/s700/midden-oosteinde.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="700" data-original-width="678" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgXglJtdeA4tpzJciufbOXjGBzihabn68uRki17W12Tb3K6gmnz-965pUt9GTuuD7ndCprTcSzb3Vw-r7UMU_SQzacQW6KQoSEYed5kAu9QEwWQMURx2wgn6LrYZLcFkp6uTTocFPo8Uc8FStH6NEdrmduLwrCMoHrrPJs3kSwJcRShNIT7R8efo-Jjug/w194-h200/midden-oosteinde.jpg" width="194" /></a></b></div><b>Oosteinde </b>- Een van de oudste definities van het geografische middelpunt is het snijpunt van de lijn van het noordelijkste naar het zuidelijkste punt met de lijn van het oostelijkste naar het westelijkste punt. Voor Nederland zijn dat de lijnen van Rottumerplaat (N) naar Kuttingen (Z), en van Sint Anna ter Muiden (W) naar Bad Nieuweschans (O). Dat snijpunt ligt in Oosteinde, in Drenthe.<br /><i>Locatie: <a href="https://www.google.com/maps/place/52%C2%B044'52.0%22N+6%C2%B017'48.0%22E/@52.7477812,6.2940921,17z/data=!3m1!4b1!4m4!3m3!8m2!3d52.747778!4d6.296667" target="_blank">52.747778, 6.296667</a></i><p></p><p><b></b></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><b><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEguJdLJAWEa16187IcuV0sS8Tl0Bah9cTCKVnajnSi8ZIr1CVSEt-TWcrqGEPrSd15iKPwCQxHFOj8GSykHoJuy5oxiu-ppNaeG4r0dAJiSg1ekjiFN3dTZTNNYuVkb_eTdoDcApaY0QBxdtRq2M7mBhzOPasm5wRDtdgUMM8rTZyrVEAZs6bcBP2D3UQ/s700/midden-soest.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="700" data-original-width="678" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEguJdLJAWEa16187IcuV0sS8Tl0Bah9cTCKVnajnSi8ZIr1CVSEt-TWcrqGEPrSd15iKPwCQxHFOj8GSykHoJuy5oxiu-ppNaeG4r0dAJiSg1ekjiFN3dTZTNNYuVkb_eTdoDcApaY0QBxdtRq2M7mBhzOPasm5wRDtdgUMM8rTZyrVEAZs6bcBP2D3UQ/w194-h200/midden-soest.jpg" width="194" /></a></b></div><b>Soest </b>- Als je het geografisch middelpunt definieert als het middelpunt van een omgeschreven rechthoek die rond Nederland wordt getekend, dan kom je iets ten zuiden van Soest uit. Daarbij gaan we dus uit van een rechthoek door de vier plaatsen die ik hiervoor bij Oosteinde noemde, en daar dan het middelpunt van.<br />Locatie: <a href="https://www.google.com/maps/place/52%C2%B009'12.2%22N+5%C2%B017'34.7%22E/@52.1533993,5.2903826,17z/data=!3m1!4b1!4m4!3m3!8m2!3d52.153396!4d5.2929575" target="_blank">52.153396, 5.2929575</a><p></p><p><b></b></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><b><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi8TodVrqgoGx6ha-N5mBkqHKp-2sljM29vtql-GTKiLZfqdST30hSeeNNreW5_B5p6jMYauf2ve3JNtib-g8ZzdG7otAK-4EOTnAxivaKThGOjjrJmncdsPK9IsjWwbOEnwfEj4iQiDn0Rf_oQxr8Nwl42BhoPdapXJkgNQmRcoRbIgIpJVMhWJOvf8w/s700/midden-eembrugge.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="700" data-original-width="678" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi8TodVrqgoGx6ha-N5mBkqHKp-2sljM29vtql-GTKiLZfqdST30hSeeNNreW5_B5p6jMYauf2ve3JNtib-g8ZzdG7otAK-4EOTnAxivaKThGOjjrJmncdsPK9IsjWwbOEnwfEj4iQiDn0Rf_oQxr8Nwl42BhoPdapXJkgNQmRcoRbIgIpJVMhWJOvf8w/w194-h200/midden-eembrugge.jpg" width="194" /></a></b></div><b>Eembrugge </b>- In plaats van een omgeschreven rechthoek kun je ook een omgeschreven cirkel rondom Nederland tekenen. Dit is een cirkel met een straal van ongeveer 170 km. Het middelpunt van die cirkel ligt iets boven Eembrugge.<br /><i>Locatie: <a href="https://www.google.com/maps/place/52%C2%B013'44.2%22N+5%C2%B019'17.4%22E/@52.2289393,5.3189171,17z/data=!3m1!4b1!4m4!3m3!8m2!3d52.228936!4d5.321492" target="_blank">52.228936, 5.321492</a></i><p></p><p><b></b></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><b><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgww93A-gjztF0hQXC1eyeTUYTmDAN6ZJ1wrlyoDr0s67BE8X0BtPeSa7PUi6-Ufzft62-Lcgwo96Cx6tvpG0nWS_xSuK_fOZBluBWR38k-zjIrRfkQNup-iD0BC032UGcRPLsfVXeV2NetLtndgo3k9bOwUBGXqGEN416rXRwCrq8uDpUX525uTtNiEA/s700/midden-putten.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="700" data-original-width="678" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgww93A-gjztF0hQXC1eyeTUYTmDAN6ZJ1wrlyoDr0s67BE8X0BtPeSa7PUi6-Ufzft62-Lcgwo96Cx6tvpG0nWS_xSuK_fOZBluBWR38k-zjIrRfkQNup-iD0BC032UGcRPLsfVXeV2NetLtndgo3k9bOwUBGXqGEN416rXRwCrq8uDpUX525uTtNiEA/w194-h200/midden-putten.jpg" width="194" /></a></b></div><b>Putten </b>- Je kunt het middelpunt ook definiëren als het zwaartepunt van het droge deel van Nederland; dat is dus het landoppervlak zonder alle waterwegen en binnenwateren. Geoloog Frank Storbeck deed dat in 1984 en kwam toen in Putten uit. Op die plek ligt nu een steen met een grote metalen ring - alsof je Nederland op dat punt op kunt tillen. De precieze plek is overigens lastig te bepalen, want die verschilt bijvoorbeeld al tussen eb en vloed. En dan hebben we ook nog wandelende Waddeneilanden, aangelegde Maasvlaktes en zo meer.<br /><i>Locatie: <a href="https://www.google.com/maps/place/52%C2%B014'31.6%22N+5%C2%B037'59.4%22E/@52.2421143,5.6305921,17z/data=!3m1!4b1!4m4!3m3!8m2!3d52.242111!4d5.633167" target="_blank">52.242111, 5.633167</a></i><p></p><p><b></b></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><b><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiWr3ERncK9wyQN2-fxYNrVX_ZK_7vM8eQTDYVjhKOZfQ_4TwLEID5lZKzOdcKBHqozr5CT4Mc27oR8sCrKxILrNGucZA705J2jyGKRPywgvHfgSz4eYv-rDVHX9ooE6Ihx3OUx-MPJOf-lH7Ap838kMnBk7dLa8waPw9e7iMbcVO7JTOMd8bx_BC8rfw/s700/midden-amersfoort.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="700" data-original-width="678" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiWr3ERncK9wyQN2-fxYNrVX_ZK_7vM8eQTDYVjhKOZfQ_4TwLEID5lZKzOdcKBHqozr5CT4Mc27oR8sCrKxILrNGucZA705J2jyGKRPywgvHfgSz4eYv-rDVHX9ooE6Ihx3OUx-MPJOf-lH7Ap838kMnBk7dLa8waPw9e7iMbcVO7JTOMd8bx_BC8rfw/w194-h200/midden-amersfoort.jpg" width="194" /></a></b></div><b>Amersfoort </b>- Voor geografische aanduidingen in Nederland wordt gebruikgemaakt van de coördinaten in het stelsel van de Rijksdriehoeksmeting, kortweg de Rijksdriehoekscoördinaten (of nog korter de RD-coördinaten). Het centrale punt van dit stelsel is de torenspits van de Onze Lieve Vrouwetoren in Amersfoort. <br /><i>Locatie: <a href="https://www.google.com/maps/place/52%C2%B009'18.6%22N+5%C2%B023'13.9%22E/@52.1551753,5.3846261,17z/data=!3m1!4b1!4m4!3m3!8m2!3d52.155172!4d5.387201" target="_blank">52.155172, 5.387201</a></i><p></p><p><br /></p><p>Zo, dat waren alle middelpunten en extremen. De volgende vraag is natuurlijk wat de kortste route is als je ze allemaal wilt bezoeken.</p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p></div>Dinxhttp://www.blogger.com/profile/09813779927143644768noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-169254753329898751.post-18853511340911590192023-04-13T17:18:00.007+02:002023-04-13T17:24:42.251+02:00 Een straatnaam voor Bert Knipmeijer - over een verzetsheld die vond dat anderen het meer verdienden<p><b>In 1936 werden de eerste voorbereidingen getroffen voor de aanleg van de Noordoostpolder. De werkzaamheden gingen tijdens de Tweede Wereldoorlog gewoon door en in september 1942 viel de polder officieel droog. Mensen die onder de verplichte <i>Arbeitseinsatz </i>in nazi-Duitsland uit wilden komen, konden met een speciale <i>Ausweis </i>in de polder aan het werk. Verzetsman Bert Knipmeijer speelde daarbij een belangrijke rol. </b></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiLMmwkpD7fGHy55DRljDRo26fUuhp5A5119Y-flU5JiYJMwMXtjTmFH7gP8mUqZ3JWbumza5YOFP-ejAuVF_XREQnYy5ZrNj-2Ucw8YlCVQMR0lpBxC_QKg-zplyiyrcmPESRUzNmb2GwcaddtgIMWlj6bkJumoHRhya1UXovMjheDfQ-QvaSoaVUTTw/s890/strt-knipmeijer.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="500" data-original-width="890" height="180" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiLMmwkpD7fGHy55DRljDRo26fUuhp5A5119Y-flU5JiYJMwMXtjTmFH7gP8mUqZ3JWbumza5YOFP-ejAuVF_XREQnYy5ZrNj-2Ucw8YlCVQMR0lpBxC_QKg-zplyiyrcmPESRUzNmb2GwcaddtgIMWlj6bkJumoHRhya1UXovMjheDfQ-QvaSoaVUTTw/s320/strt-knipmeijer.jpg" width="320" /></a></div>Tijdens de oorlog werkte Knipmeijer als ambtenaar bij de Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders. Hij zorgde ervoor dat duizenden mannen als polderwerker aan de slag konden en dus niet naar Duitsland hoefden. Het werk van Knipmeijer bleef niet onopgemerkt. Op 17 mei 1945 - de dag dat de polder werd bevrijd - besloot de landdrost van het openbaar lichaam "De Noordoostelijke Polder":<p></p><p style="text-align: left;"><i><span style="color: #999999;">gehoord het voorstel van den plaatselijken commandant der Nederlandsche Binnenlandsche Strijdkrachten te Emmeloord; aan het plein te Emmeloord waaraan o.m. is gelegen het voorloopig Raadhuis, te geven den naam: Knipmeyerplein.</span></i></p><p>Een mooi eerbetoon voor de man die van duizenden onderduikers en verzetslieden het leven had gered, zou je denken. Maar Knipmeijer zat zelf helemaal niet op dat eerbetoon te wachten. Hij vond het beter als het plein niet naar hem genoemd zou worden, maar naar iemand die tijdens de oorlog overleden was. Op 14 november 1945 stuurde hij een brief aan de landdrost om hem dat te vertellen. De landdrost besloot vervolgens om het eerdere straatnaambesluit in te trekken en het plein in plaats daarvan te noemen naar Harmen Visser. Deze commandant van de marechaussee was leider van een verzetsgroep in de polder. Hij sneuvelde op 16 mei, net een dag voor de bevrijding. In Emmeloord ligt het gemeentehuis dus nu aan het <i>Harmen Visserplein</i> op nummer 1.</p><p>Bert Knipmeijer overleed in 1971. Jaren later werd er in Emmeloord alsnog een straat naar hem genoemd. In een nieuwbouwwijk aan de rand van de stad ligt nu tussen allerlei straten die naar Zeeuwse eilanden genoemd zijn ook een <i>A.J. Knipmeijerlaan</i>. Je zou denken dat hij beter verdiende.</p><p><br /></p>Dinxhttp://www.blogger.com/profile/09813779927143644768noreply@blogger.com0Harmen Visserplein 1, 8302 BW Emmeloord, Nederland52.7095078 5.747410299999999424.399273963821152 -29.4088397 81.01974163617885 40.9036603tag:blogger.com,1999:blog-169254753329898751.post-78860783000478699352023-03-08T21:48:00.003+01:002023-03-08T21:52:33.012+01:00Het zijn niet allemaal pareltjes - over de straten van Vermeer<p><b>Van Johannes Vermeer zijn 37 schilderijen bekend en daarvan is op dit moment een groot deel te zien in het Rijksmuseum. In Nederland zijn 162 straten en pleinen naar hem genoemd. Dat zijn meer dan vier straten per schilderij. Dat doet hij dus helemaal niet slecht, straatnaamsgewijs. Ik meen dat alleen Rembrandt van Rijn en Frans Hals meer straten hebben in Nederland. Daar waar de schilderwerken van Vermeer internationaal tot de top worden gerekend, zijn de meeste van de naar hem genoemde straten echter nogal, ehhh... <i>middle of the road</i>.</b></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiTTfVYnpijETdSRnH9WSCGOgZc8S9YgtBzw5BZeM8ZUUxjql51H7zQgY9Vpmfu8DiOEKbDrjCTBPkumTSo6XzsiuTR9eJrBH7FZp1l-LqHDxoiGgoAetJxr31JNQPTiTDnFLjK2qZniT5Bd_vcd8DXEblLXj21EhZIz33hv0yNqFnb1HHefX4o015wxg/s890/strt-vermeerstraat.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="500" data-original-width="890" height="180" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiTTfVYnpijETdSRnH9WSCGOgZc8S9YgtBzw5BZeM8ZUUxjql51H7zQgY9Vpmfu8DiOEKbDrjCTBPkumTSo6XzsiuTR9eJrBH7FZp1l-LqHDxoiGgoAetJxr31JNQPTiTDnFLjK2qZniT5Bd_vcd8DXEblLXj21EhZIz33hv0yNqFnb1HHefX4o015wxg/s320/strt-vermeerstraat.jpg" width="320" /></a></div>Van die 162 straten heet het gros <i>Johannes Vermeerstraat</i>, <i>Jan Vermeerstraat</i> of gewoon <i>Vermeerstraat</i>. Nou vooruit tussen al die saaie straten met gewone namen zit wel één pareltje: in Schoondijke hebben ze in de schildersbuurt een <i>Straatje van Vermeer</i>. Dat is toch veel leuker dan nóg een <i>Vermeerstraat</i>. Ik heb de straten van Vermeer niet allemaal bezocht, maar ze liggen vrijwel allemaal ergens anoniem in een schilderswijk. Sta je ergens in Nederland in een <i>Vermeerstraat</i>? Dan zijn de straten voor Frans Hals, Meindert Hobbema, Ferdinand Bol en Gabriel Metsu nooit ver weg. Vermeer kreeg in zo'n wijk vaak gewoon een van de straten. Als er al een hoofdstraat is, is die vaak voor Rembrandt van Rijn. <p></p><p>Zelfs in Delft - de stad waar Vermeer zijn hele leven woonde - werd slechts een onbeduidende straat naar hem genoemd. In 1911 kreeg een van de straatjes in de schildersbuurt zijn naam. De andere straten werden genoemd naar Delftse schilders zoals De Hooch, Verkolje en Van Oosterwijck. Ook Rembrandt van Rijn kreeg hier zijn eigen straat; zonder Rembrandt is een schilderswijk immers niet echt een schilderswijk. Er werd bij de aanleg al meteen geroepen dat de <i>Vermeerstraat </i>'van te weinig beteekenis' was voor zo'n grote schilder, maar dat veranderde niks aan de situatie. De verering van Vermeer was ook veel minder dan nu. Met alle aandacht die Vermeer tegenwoordig trekt, zou je denken dat hij inderdaad wel een prominentere straat had verdiend in Delft. Als we met een schone lei konden beginnen, zouden we nu misschien in de oude binnenstad de <i>Voldersgracht </i>naar hem noemen (waar hij geboren is) of de <i>Langendijk </i>(waar hij zijn atelier had). Of anders wel één van de prominente wegen rondom het centrum.</p><p>Er wordt weleens gezegd dat straatnamen een goede afspiegeling geven van onze nationale geschiedenis. Maar eigenlijk geven ze vooral een afspiegeling van wat we in een bepaalde tijd belangrijk vonden, en wat niet.</p>Dinxhttp://www.blogger.com/profile/09813779927143644768noreply@blogger.com0Straatje van Vermeer, 4507 Schoondijke, Nederland51.3549937 3.552406323.044759863821156 -31.6038437 79.665227536178847 38.7086563tag:blogger.com,1999:blog-169254753329898751.post-44790225086311442342023-01-01T16:28:00.014+01:002023-01-07T16:33:36.724+01:00Een overzicht van 2022 in zestien straatnamen<b>Wat was er in 2022 allemaal in het nieuws? Ik maakte een jaaroverzicht in zestien straatnamen.</b><div><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiMPrQHi4h6P_WCjq667PVlGEgwJNnqxptMXyjgLoawzuHaMYrDYqRS5dvW8hAePGE9bzPu4-MgyXID3eHjQ2E1eN370TLnf75NBiZdD-xEECjlNwlqUnuciqE7QXwXJuB2yJ1BOb5tcpJfGCBmlM5fDK322pRPUQTnC4g2LgejzoKuOFUvRKI9MRf-AQ/s1200/straatnamenjaaroverzicht-2022.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="677" data-original-width="1200" height="362" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiMPrQHi4h6P_WCjq667PVlGEgwJNnqxptMXyjgLoawzuHaMYrDYqRS5dvW8hAePGE9bzPu4-MgyXID3eHjQ2E1eN370TLnf75NBiZdD-xEECjlNwlqUnuciqE7QXwXJuB2yJ1BOb5tcpJfGCBmlM5fDK322pRPUQTnC4g2LgejzoKuOFUvRKI9MRf-AQ/w640-h362/straatnamenjaaroverzicht-2022.jpg" width="640" /></a></div><br /><div><br /></div><div>Ik heb ook nog vier afvallers van de longlist die de de laatste zestien net niet gehaald hebben:</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi_RjFkM8p98x17pCvNru5-9u9FhNhmbHE7aAQNW0pWP-h5BvHrRsrFNohAoREm0HTmU3cszQFQFiXWpIA34v9JdIstM0b1PdUZVQCfQrno5iC5V7R3_vbwx2VvyuNsQwvjAJdO3sZYfYakpbQor4ACUeogzbsLkMsgtTlMoLMhC1RbvxKchNVSNBExvg/s800/jaaroverzicht%202022%20-%20afvallers.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="450" data-original-width="800" height="180" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi_RjFkM8p98x17pCvNru5-9u9FhNhmbHE7aAQNW0pWP-h5BvHrRsrFNohAoREm0HTmU3cszQFQFiXWpIA34v9JdIstM0b1PdUZVQCfQrno5iC5V7R3_vbwx2VvyuNsQwvjAJdO3sZYfYakpbQor4ACUeogzbsLkMsgtTlMoLMhC1RbvxKchNVSNBExvg/s320/jaaroverzicht%202022%20-%20afvallers.jpg" width="320" /></a></div><br /><div><br /></div>Dinxhttp://www.blogger.com/profile/09813779927143644768noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-169254753329898751.post-18130822325003944822022-11-11T20:57:00.003+01:002023-07-19T12:14:30.683+02:00Anna van der Aar de Sterke - over een vergeten vrouwe<p><b>Anna van der Aar de Sterke - wie herinnert zich haar nog? De Delftse jonkvrouwe richtte in 1782 een vrouwelijk dichtgenootschap op, in een tijd dat dichten in verenigingsverband nog echt een mannending was. Ze was wel lid van een paar van die mannelijke genootschappen, maar als vrouw mocht ze niet deelnemen aan de voorleesavonden. En dus besloot ze - geheel tegen de gewoonte van die tijd in - om dan maar zelf een club voor vrouwen op te richten. "<i>Wat genoegen, hartvriendinne! Heden is het reeds twee jaar, dat we in ongestoorde vriendschap weeklyks komen bij elkaar</i>", zo dichtte ze in 1784. Nee, de dichtwerken van het genootschap waren </b><b>niet zo verheven en </b><b>nog erg prozaïsch.</b></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjKYEepPAJzlBCeM6BeOFKIp5T2ze7h5t4gw4nYVYMXOfbUADW6zMASDg9m--WlfPqhjTJpFvSXIZPjJc-DDNJyFYz71ECoi6ESwEQ0EpeGqKxMyT62vYcNdusPHEGBDb2YX2gghgxpe7C5vv6tAaJpeuxwIwg4FSdabn13GbtJ6zH4utwnCbHcZOvBxg/s890/strt-annavanderaar.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="500" data-original-width="890" height="180" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjKYEepPAJzlBCeM6BeOFKIp5T2ze7h5t4gw4nYVYMXOfbUADW6zMASDg9m--WlfPqhjTJpFvSXIZPjJc-DDNJyFYz71ECoi6ESwEQ0EpeGqKxMyT62vYcNdusPHEGBDb2YX2gghgxpe7C5vv6tAaJpeuxwIwg4FSdabn13GbtJ6zH4utwnCbHcZOvBxg/s320/strt-annavanderaar.jpg" width="320" /></a></div>In februari 2021 was Anna ineens <a href="https://www.bibliotheek.universiteitleiden.nl/nieuws/2021/02/leidse-student-ontdekt-oudste-literaire-vrouwengenootschap-in-nederland" target="_blank">volop in het nieuws</a> nadat de Leidse literatuurstudente Evi Dijcks het vergeten vrouwengenootschap had herontdekt. En zoals dat wel vaker gaat, werd er her en der meteen geroepen dat de jonkvrouwe wel een straatnaam in Delft verdient. Een paar maanden later hoor je daar niemand meer over. Anna van der Aar de Sterke - wie herinnert zich haar nog?<p></p><p>Zo gaat dat met veel gedenkwaardige personen in het nieuws: voor je het doorhebt zijn ze weer vergeten. Een eigen straatnaam had nou juist kunnen helpen om ze in onze herinnering voort te laten leven. Voor Anna zou dat in Delft misschien in de Voorhof kunnen, tussen de andere dichters. Of in de Westlandhof, tussen de andere vrouwen die voor hun rechten opkwamen. Of anders in de Binnenstad, waar ze ooit woonde. Hopelijk zijn we haar nog niet vergeten op het moment dat daar ergens een nieuwe straat wordt aangelegd.</p><div><i><span style="color: #666666;">(Dit artikel is eerder in iets andere vorm verschenen als column in het cultuurhistorisch magazine Delf.)</span></i></div>Dinxhttp://www.blogger.com/profile/09813779927143644768noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-169254753329898751.post-88166331496897826452022-10-11T21:58:00.005+02:002022-10-11T21:59:53.423+02:00 Welke snelwegafrit heeft de meest bijzondere verzameling plaatsnamen?<p><b>Op de blauwe borden bij afritten van Nederlandse snelwegen staan soms prachtige plaatsnamen. Op sociale media heb ik al vaker fijne discussies langs zien komen waarin mensen tegen elkaar opbieden over welk bord de mooiste namen bevat. Elke keer worden daar weer andere afritten genoemd. Blijkbaar is er veel keus. Op welk bord staan nou de meest bijzondere namen bij elkaar? Dat heb ik met hulp van een grote groep twitteraars uitgezocht.</b></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEitNSNsNZ_wBP_5u02_-XpgAXBJ0xfN9zwNYs7TxIRixUtxiiIQUhWHRBApP_Dzjp5Zgz8p4nxOK9jeX-yPKJLCkg7ByPnvvU6EeIOcSqx-_izL-a2UUvn4UDWQ3Y0WcMOpe7Pj2ONZ_AnZZJkqj2aYyLg9O0LaS-__jDzzdsHa3Ezp9hc_-TS5q_ngSg/s890/strt-hapsmilloeffelt.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="500" data-original-width="890" height="180" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEitNSNsNZ_wBP_5u02_-XpgAXBJ0xfN9zwNYs7TxIRixUtxiiIQUhWHRBApP_Dzjp5Zgz8p4nxOK9jeX-yPKJLCkg7ByPnvvU6EeIOcSqx-_izL-a2UUvn4UDWQ3Y0WcMOpe7Pj2ONZ_AnZZJkqj2aYyLg9O0LaS-__jDzzdsHa3Ezp9hc_-TS5q_ngSg/s320/strt-hapsmilloeffelt.jpg" width="320" /></a></div>Uit alle Nederlandse afritten hebben we er eerst zestien gekozen die vaak in discussies - online of in het echt - genoemd worden. Daarbij moesten er helaas al wat mooie afvallen, zoals Muiden/Weesp, Waspik/Raamsdonk/'s-Gravenmoer, Franeker/Sexbierum/Dongjum, Rijssen/Goor/Enter, Susteren/Maaseik/Roosteren, Roelofarendsveen/Rijpwetering en Medemblik/Lambertschaag/Twisk/Opperdoes. <div>De zestien geselecteerde afritten liggen verspreid over het hele land, maar opvallend genoeg zat er geen afrit uit de Randstad bij. Blijkbaar spreken afritten zoals Hoofddorp/Aalsmeer, Rotterdam-Centrum/Hoek van Holland/Europoort en Zeeburg/Centrum/Artis/IJburg bij veel mensen toch minder tot de verbeelding.</div><div>De zestien afritten streden in vier twitterpolls (of twitterpoules) tegen elkaar. De vier poulewinnaars streden vervolgens in een nieuwe twitterpoll tegen elkaar in een finaleronde. De afrit die in de finaleronde de meeste stemmen kreeg, werd de winnaar.<div><p></p><p><br /></p><p><b>De vier voorrondes</b></p><p>Vier poules met steeds vier afritten dus. Dat leverde na een dag lang stemmen de volgende uitslagen op:</p><p>Poule 1</p><p></p><ul style="text-align: left;"><li>Andelst/Zetten: 14,6% van de 1243 stemmen</li><li><b>Hank/Dussen</b>: 56,4%</li><li>Lemmer/Balk: 12,6%</li><li>Ruinen/Pesse: 16,3%</li></ul><p></p><p>Poule 2</p><p></p><ul style="text-align: left;"><li>Beesel/Reuver/Swalmen: 22,6% van de 1204 stemmen</li><li>Hapert/Bladel/Reusel: 25,6%</li><li><b>Marum/Kornhorn/Grootegast</b>: 43,9%</li><li>Stroe/Garderen: 8,0%</li></ul><p></p><p>Poule 3</p><p></p><ul style="text-align: left;"><li>Dronryp/Menaam: 34,2% van de 781 stemmen</li><li>Haps/Mill/Oeffelt: 48,8%</li><li>Nuland/Geffen/Vinkel: 6,8%</li><li>Twello/Wilp: 10,2%</li></ul><p></p><p>Poule 4</p><p></p><ul style="text-align: left;"><li><b>Echt/Ohé en Laak</b>: 58,1% van de 749 stemmen</li><li>Foxhol/Kolham: 35,6%</li><li>Hattem/Wezep: 3,3%</li><li>Rilland/Tholen: 2,9%</li></ul><p></p><p>De vier winnaars van de voorronde waren daarmee:</p><p></p><ol style="text-align: left;"><li>Hank/Dussen</li><li>Marum/Kornhorn/Grootegast</li><li>Haps/Mill/Oeffelt</li><li>Echt/Ohé en Laak </li></ol><p></p><p>Zij namen het tegen elkaar op in de finaleronde. </p><p><br /></p><p><b>De finaleronde</b></p><p>Hank/Dussen begon de finaleronde sterk, maar werd al snel bijgehaald door Haps/Mill/Oeffelt. In de laatste uren van de stemming kwam Echt/Ohé en Laak nog sterk terug, maar de inhaalrace was niet voldoende. De finaleronde leverde na een dag lang stemmen de volgende uitslag op:</p><p></p><ul style="text-align: left;"><li>Hank/Dussen: 17,4% van de stemmen</li><li>Marum/Kornhorn/Grootegast: 11,6%</li><li><b>Haps/Mill/Oeffelt</b>: 37,0%</li><li>Echt/Ohé en Laak: 34,0%</li></ul><p></p><p>De uitslag is duidelijk: afrit Haps/Mill/Oeffelt is de snelwegafrit met de meest bijzondere verzameling plaatsnamen!</p></div></div>Dinxhttp://www.blogger.com/profile/09813779927143644768noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-169254753329898751.post-89741507684962347912022-09-27T21:50:00.003+02:002022-09-27T21:58:48.959+02:00 Een fietspad voor een wielrenkampioen - over het Annemiek van Vleutenpad in Vleuten<p><b>Tijdens het WK Wielrennen in Wollongong werd Annemiek van Vleuten wereldkampioen. Het was de bekroning van een prachtig sportjaar waarin ze eerder ook al de Giro, de Tour en de Vuelta had gewonnen. Het was voor raadslid Cees Bos van Stadsbelang Utrecht reden voor een oproep om nou eindelijk eens een straat in Utrecht naar Van Vleuten te noemen. Zo'n grote sportvrouw - in 1982 geboren in Vleuten (gemeente Utrecht) - verdient toch een mooie straat in de stad? Wat het raadslid niet wist, is dat eerder dit jaar al een pad in Vleuten naar Annemiek van Vleuten is genoemd.</b></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhdYmPNLcRSdx1e7o0GZuyPOypZ6q2Zcsnr4rYdG_D1EkmgQhxinFNBkr66N0_u6eSTXpe3CO5ZIIQqCj4-8At5Eh24GcPN05vpugzFJtI8KxxOUh8_jMrVlXFR9Z0s3tQE2DsBsvmPmWb2Xh-7XOQTR--mDSoVWPDMFuGIScpu302tT7AiE74EA8SzKQ/s890/strt-annemiekvanvleutenpad-2.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="500" data-original-width="890" height="180" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhdYmPNLcRSdx1e7o0GZuyPOypZ6q2Zcsnr4rYdG_D1EkmgQhxinFNBkr66N0_u6eSTXpe3CO5ZIIQqCj4-8At5Eh24GcPN05vpugzFJtI8KxxOUh8_jMrVlXFR9Z0s3tQE2DsBsvmPmWb2Xh-7XOQTR--mDSoVWPDMFuGIScpu302tT7AiE74EA8SzKQ/s320/strt-annemiekvanvleutenpad-2.jpg" width="320" /></a></div>In juli 2021 had Stadsbelang Utrecht samen met de VVD <a href="https://www.ad.nl/utrecht/dorp-vleuten-krijgt-mogelijk-fietspad-voor-medaillewinnares-annemiek-van-vleuten-uit-vleuten~a2ebba3e/" target="_blank">ook al opgeroepen</a> om een pad naar Van Vleuten te noemen. Ze had toen net een gouden en een zilveren medaille gewonnen op de Olympische Spelen in Tokio. Het college van B&W reageerde daarop wat terughoudend dat ze eerst eens advies wilden inwinnen. Op zich verrassend, want eerder werden in Utrecht ook al de sporters Anton Geesink, Jochem Uytdehaage, Dafne Schippers en Wesley Sneijder geëerd met respectievelijk een straat, een plantsoen, een brug en een sportpark. Het is dus niet zo dat de gemeente geen ervaring heeft met het vernoemen van sporters.<p></p><p>Blijkbaar heeft de gemeente daarna stilletjes zijn werk gedaan, want in februari 2022 is de naam <i>Annemiek van Vleutenpad</i> vastgesteld voor een fietspad langs de <i>Burchtpromenade </i>in Vleuten. Zo stilletjes dat aanstichter Cees Bos er zelf niet van gehoord heeft - anders zou hij immers deze week niet <a href="https://www.ad.nl/utrecht/hoelang-duurt-het-nog-voor-klasbak-annemiek-van-vleuten-een-straatnaam-in-utrecht-krijgt~aecb95b2/" target="_blank">opnieuw opgeroepen</a> hebben om haar te vernoemen. Ik vraag me nu af of Annemiek van Vleuten er zelf wel van weet...</p><p>Je kunt je afvragen of zo'n fietspad wel past bij de statuur van zo'n groot kampioen. Maar het is geen verrassing dat ze geen straat of laan maar een fietspad naar Van Vleuten hebben genoemd. Uit <a href=" https://www.overstraatnamen.nl/2017/07/wielrenners-op-fietspaden.html">onderzoek dat ik in 2017 deed</a>, bleek namelijk dat wielrenkampioenen in meer dan 60% van de vernoemingen een fietspad kregen. En het is ook wel begrijpelijk dat Van Vleuten in Vleuten vernoemd is. Niet alleen omdat ze uit Vleuten komt en ook zo heet, maar ook omdat Utrecht al een <i>Vleutenseweg</i>, Oude <i>Vleutenseweg</i>, <i>Verlengde Vleutenseweg</i>, <i>Vleutensevaart</i>, <i>Vleutensebaan </i>en een<i> Vleutensche Wetering</i> heeft. Het zou wat verwarrend worden als daar ook nog een <i>Van Vleutenpad</i> bij was gekomen.</p><p>Een Annemiek van Vleutenpad in Vleuten. Ik vind het mooi. Nu maar hopen dat ze eind dit jaar ook wordt uitgeroepen tot sportvrouw van het jaar.</p><p><br /></p>Dinxhttp://www.blogger.com/profile/09813779927143644768noreply@blogger.com0Beemdgrassingel 29, 3452 CW Utrecht, Nederland52.093473 5.007224352.092154676863586 5.0050785327880858 52.09479132313642 5.0093700672119139tag:blogger.com,1999:blog-169254753329898751.post-33141844075583243642022-07-15T18:00:00.000+02:002022-07-15T18:00:02.606+02:00 De schoonheid van Schoonheide - over straatnamen die compleet aan de fantasie ontsproten zijn<p><b>Er zijn genoeg mensen, dieren en dingen om duizenden straten naar te noemen. Toch kiezen gemeentes er weleens voor om zelf iets te verzinnen waar ze straten naar kunnen noemen. Plantjes bijvoorbeeld, of kastelen. Ik ontdekte dat toen iemand me vroeg naar de herkomst van de straatnaam <i>Troostheide </i>in Rotterdam. Want bestaat er eigenlijk wel troostheide?</b></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi02SR7_blk3wWFOVSODqXmiQ2WnY_nYs5jp-Vm_WrpO8pukhZdEJBDij015x1N1gwI9FJQIgqV9HYgWFdM4jPDERVVdkUgNz98XiVdRf5VJebJxXb6zY13TK7DcpZVZclQb-veXbirhknla_WBCAT3-nG615DsZSd2EtlD6JMAO_8GY_Iaih1ip6H7rQ/s890/strt%20schoonheide.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="500" data-original-width="890" height="180" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi02SR7_blk3wWFOVSODqXmiQ2WnY_nYs5jp-Vm_WrpO8pukhZdEJBDij015x1N1gwI9FJQIgqV9HYgWFdM4jPDERVVdkUgNz98XiVdRf5VJebJxXb6zY13TK7DcpZVZclQb-veXbirhknla_WBCAT3-nG615DsZSd2EtlD6JMAO_8GY_Iaih1ip6H7rQ/s320/strt%20schoonheide.jpg" width="320" /></a></div>In de Rotterdamse wijk Ommoord zijn de straten eind jaren '70 genoemd naar kruiden, grassen en heides. In de heidebuurt liggen straten met namen zoals <i>Lavendelheide</i>, <i>Struikheide</i>, <i>Dopheide </i>en <i>Kraaiheide</i>. Die heidesoorten komen het meest voor in Nederlandse straatnamen. Andere straten heten er <i>Boomheide</i>, <i>Rotsheide</i>, <i>Sneeuwheide </i>en <i>Winterheide</i>, en die hebben stuk voor stuk in Nederland ook een handvol vernoemingen. Volgens het Stadsarchief zijn straten zoals <i>Berkheide</i>, <i>Daalheide </i>en <i>Troostheide </i>ook allemaal naar heidesoorten genoemd, maar deze soorten vind ik in mijn oude <i>Heidegids </i>niet terug. Ze zijn in Nederland ook allemaal maar eenmaal vernoemd: in Rotterdam. Met Google vond ik wel dat Daalheide een plek in België is en dat Berkheide de naam is van het duingebied tussen Katwijk en Wassenaarse Slag. Over de naam <i>Schoonheide </i>zegt het Stadsarchief: "Deze straatnaam berust op de fantasie. Schoonheide komt niet als heidesoort voor." Blijkbaar heeft men gewoon maar zelf een heidesoort verzonnen! Kwam men soms net een paar heidesoorten tekort om de hele heidebuurt van namen te voorzien? Van 'schoonheid' is het maar een kleine stap naar Schoonheide. Zou de naam <i>Troostheide </i>zo ook aan de fantasie ontsproten zijn? Misschien dacht men wel aan een bakkie troost of aan iemand die Troost heette...<p></p><p>Toen ik verder ging zoeken, bleek dat deze straatnamen in Rotterdam niet de eerste waren die compleet verzonnen waren. In Charlois zijn rond 1950 straten genoemd naar Nederlandse kastelen en landgoederen, zoals <i>Bronkhorst </i>(een kasteel in Gelderland), <i>Glinthorst </i>(ooit een kasteel bij Barneveld) en <i>Langenhorst </i>(een landgoed bij Wassenaar). En zo verwijzen ook <i>Havikhorst</i>, <i>Langenhorst </i>en <i>Ravenhorst </i>naar een plek ergens in Nederland. Maar in diezelfde buurt liggen ook de straten <i>Ludenhorst </i>en <i>Vaerhorst</i>, die je niet makkelijk elders zult vinden en waarvan het Stadsarchief zelf aangeeft dat het vermoedelijk fantasienamen zijn. Iets verderop in de wijk liggen zo ook de verzonnen namen <i>Buddenkamp</i>, <i>Dalingkamp</i>, <i>Schammenkamp </i>en <i>Sluzenkamp</i>.</p><p>Een vergelijkbaar verhaal geldt voor Reijeroord in het stadsdeel IJsselmonde. De straatnamen daar zijn in de jaren '60 ontleend aan aardrijkskundige namen van buurtschappen en landgoederen met het achtervoegsel -oord. Maar ook hier liggen straten die helemaal verzonnen zijn, zoals <i>Schalkeroord </i>en <i>Schelmeroord</i>. Van de drie Rotterdams straatnamen <i>Averkamp </i>(uit 1953), <i>Averlo </i>(1956) en <i>Averdijk </i>(1961) is alleen <i>Averlo </i>een bestaande aardrijkskundige naam, namelijk van een buurtschap in de gemeente Diepenveen. De andere twee namen zijn ook weer helemaal verzonnen.</p><p>Terug naar de wijk Ommoord. Daar ligt ook een buurt waar in 1969 een stuk of twintig straten zijn aangelegd waarvan de namen allemaal op -kruid eindigen: de kruidenbuurt. Het bijzondere is dat van de hier vernoemde kruiden er dertien alleen in Rotterdam vernoemd zijn. Van de Rotterdamse straatnamen <i>Dennekruid </i>en <i>Ebbekruid </i>zegt het Stadsarchief: "Een plant of kruid met deze naam is niet bekend. De naam berust op fantasie en is gegeven naar analogie van de andere namen in de wijk." Het argument dat men hier misschien net een paar kruiden tekortkwam om alle straten in de buurt een naam te kunnen geven gaat deze keer niet op, want de namen van kruiden die elders in het land tientallen keren vernoemd zijn (zoals speenkruid, pijlkruid, fonteinkruid en penningkruid) komen in Rotterdam niet voor. Je zou denken dat men in de jaren '60 met de <i>Kruidengids </i>op schoot makkelijk nog wat echte kruiden had kunnen vinden.</p><p>Op zich maakt het niet veel uit. Of een straat nou <i>Troostheide</i>, <i>Dopheide </i>of <i>Kraaiheide </i>heet, mensen zullen er vast met evenveel plezier wonen. Maar ik zou zelf bij gelijke geschiktheid de voorkeur geven aan een kasteel of kruid dat echt bestaat in plaats van eentje die verzonnen is. </p><p>Nou vraag ik me af natuurlijk af: zijn er meer straten in Nederland die genoemd zijn naar iets dat niet bestaat?</p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p>Dinxhttp://www.blogger.com/profile/09813779927143644768noreply@blogger.com4tag:blogger.com,1999:blog-169254753329898751.post-91820052381446631552022-04-03T07:30:00.000+02:002022-04-03T11:32:09.201+02:00 Over Heveadorp - een dorp met zestien straatnamen en een bijzondere geschiedenis <p><b>Heveadorp is een dorp aan de Nederrijn in de gemeente Renkum. Het is een dorp met een bijzondere geschiedenis en die zie je terug in de zestien straatnamen. </b></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiC9asCkNeyoRyqsTrZoSXqYmega3szd0cNUQmUgG3v-kM_dM-tULBrsiJ2HUGWj-SDXmYaVrZnD4j3eQh37vui7sMbqhhMhYVVaUEoMPbS20e71ynLhzERxDr2_8hESvgeGQsAdVMrKxFxmggvNqU6-PgV8UIX4xta8hFbQOqY4tepUXGY3khvUC_Jdg/s890/strt-heveadorp.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="500" data-original-width="890" height="180" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiC9asCkNeyoRyqsTrZoSXqYmega3szd0cNUQmUgG3v-kM_dM-tULBrsiJ2HUGWj-SDXmYaVrZnD4j3eQh37vui7sMbqhhMhYVVaUEoMPbS20e71ynLhzERxDr2_8hESvgeGQsAdVMrKxFxmggvNqU6-PgV8UIX4xta8hFbQOqY4tepUXGY3khvUC_Jdg/s320/strt-heveadorp.jpg" width="320" /></a></div>Op een stuwwal langs de Rijn ontstond aan het begin van de negentiende eeuw het landgoed Duno. Het landgoed werd in 1888 eigendom van Willem Scheffer die zijn geld had verdiend bij de chocoladefabriek van Van Houten. Hij begon er in 1908 modelboerderij Huis ter Aa, als voorbeeld voor toekomstige boeren. Maar het bedrijf was helemaal niet rendabel en dus verkocht hij dit deel van het landgoed in 1914 aan Odo van Vloten, die het op zijn beurt in 1915 al weer doorverkocht aan Dirk Wilhelmi. Die wilde de capaciteit uitbreiden van de rubberfabriek Hevea (die hij een jaar of acht daarvoor met Tonko Meijer in Hoogezand had opgericht) en was daarom op zoek naar een plek voor een nieuwe fabriek. Hij bouwde het boederijcomplex om tot een fabriekscomplex. Om onderdak te kunnen bieden aan het personeel werden rondom de fabriek huizen gebouwd. Architect Jan Rothuizen maakte een plan voor een heel tuindorp, met luxe woningen voor de fabrieksleiding en kleinere cottagewoningen met rieten dak voor de gezinnen van de arbeiders. Er kwam een bakker, een kruidenier, een school, twee cafés en in 1919 ook een eigen postkantoor. Het dorp kreeg toen de naam Heveadorp. (De Hevea-fabriek was trouwens genoemd naar de wetenschappelijke naam van de Braziliaanse rubberboom: <i>Hevea brasiliensis</i>.)<p></p><p>Hevea groeide uit tot een internationaal opererende onderneming. In 1962 fuseerde het bedrijf met het grotere Vredenstein en dat fusiebedrijf werd in 1970 overgenomen door het nog veel grotere Amerikaanse bedrijf Goodrich. Dat besloot om de fabriek in Heveadorp te sluiten: de productie stopte in 1979 en daarna werd de fabriek gesloopt. Daarmee stopte ook de zorg voor de woningen, wat ertoe leidde dat de bewoners in opstand kwamen. In 1985 werden de woningen eindelijk verkocht en gerenoveerd tot socialehuurwoningen. Op de plek waar de fabriek had gestaan, werden nieuwe koopwoningen gebouwd. Zo werd Heveadorp een woondorp, zonder fabriek, winkels of scholen.</p><p>De straatnamen van het oorspronkelijke arbeidersdorp waren niet zo ingewikkeld: centraal liepen de <b><i>Middenlaan </i></b>en de <b><i>Centrumlaan</i></b>, met dwars daarop de <b><i>Noorderlaan </i></b>en de <b><i>Zuiderlaan</i></b>. Om dat oude dorp heen werden later de <b><i>Tuinlaan </i></b>(een verwijzing naar de geschiedenis als tuindorp) en de <b><i>Beeklaan </i></b>(langs de Seelbeek) aangelegd. Rondom dat oude dorp - voornamelijk op de plaats van de fabriek - werden vanaf 1986 straten aangelegd waarvan de namen verwijzen naar de geschiedenis van Hevea: </p><p></p><ul style="text-align: left;"><li><b><i>Dunolaan </i></b>- genoemd naar het oude landgoed op deze plek</li><li><b><i>Schefferlaan </i></b>- genoemd naar Willem Scheffer die het landgoed kocht en er modelboerderij Huis ter Aa begon</li><li><b><i>Huis ter Aa </i></b>- genoemd naar de modelboerderij waar het allemaal begon</li><li><b><i>van Vlotenhof </i></b>- genoemd naar Odo van Vloten die de failliete boerderij opkocht en doorverkocht aan Wilhelmi</li><li><b><i>Wilhelmilaan </i></b>- genoemd naar Dirk Wilhelmi die er de Hevea-fabriek begon</li><li><b><i>ir. Munterlaan </i></b>- genoemd naar Henri Munter, een leidinggevende die zich tijdens de Tweede Wereldoorlog opofferde na een staking en werd gefusilleerd</li></ul><p></p><p>Deze vier straatnamen maken de collectie van Heveadorp compleet:</p><p></p><ul style="text-align: left;"><li><b><i>Oude Oosterbeekseweg</i></b> - de oude weg langs het dorp op weg naar Oosterbeek, voorheen bekend als Oosterbeeksche weg</li><li><b><i>Fonteinallee </i></b>- straat langs het nabijgelegen Kasteel Doorwerth, genoemd naar een oude fontein.</li><li><b><i>Rijnlaan </i></b>- straat aan de zijde van de Nederrijn</li><li><b><i>Valckeniershof </i></b>- genoemd naar de Valckeniersbossen op deze plek, die op hun beurt genoemd zijn naar de Amsterdamse handelaar Jan Valckenier.</li></ul><p></p><p>En daarmee hebben we de lijst alle straatnamen van Heveadorp compleet. Als je deze bijzondere geschiedenis zo leest, is het helemaal niet vreemd dat het dorp de naam van de fabriek draagt. Heveadorp is het enige dorp in Nederland waarvan de naam naar een bedrijf verwijst. (Er zijn nu vast lezers die aan Batadorp denken, maar dat is anders dan de naam doet vermoeden nooit een zelfstandig dorp geweest).</p><p>Een rondwandeling door Heveadorp is door de bijzondere huizen en de mooie omgeving sowieso de moeite waard. Maar als je een keer zo'n wandeling maakt, let dan vooral ook even op alle straatnamen. Want samen ondersteunen die zo mooi het verhaal van de geschiedenis van het dorp.</p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p>Dinxhttp://www.blogger.com/profile/09813779927143644768noreply@blogger.com1Middenlaan, 6869 Heveadorp, Nederland51.9753534 5.808757123.665119563821158 -29.3474929 80.285587236178856 40.9650071tag:blogger.com,1999:blog-169254753329898751.post-41736924766238589122022-02-15T23:16:00.001+01:002022-02-15T23:16:19.963+01:00Straat 74 en Twaalfde Dreef - waarom wij onze straten niet gewoon nummeren<p><b>Er wordt de laatste jaren nogal wat afgediscussieerd over straatnamen. Er moeten meer straten naar vrouwen genoemd worden. En naar minderheden. De oude zeehelden hadden bloed aan hun handen en moeten hun straatnamen inleveren. Er moeten meer straten naar Pim Fortuyn genoemd worden, of nee juist niet. Van die dingen. In al die discussies is altijd wel iemand die roept dat we de straten voortaan beter gewoon kunnen nummeren. Dat is veel simpeler en dan zijn we van alle problemen af. Maar is dat wel zo? Nee, ik denk van niet.</b></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEhIql_KLq-Hr2yej2ibH522oIAsF6o6hZSBZhu77mrz_xE0OrwvStFXqotBHSWfOIlMp4mJqm5TQs91iE3DVtrWlKNrYqRbO7HX9CPZm0l4pybP8fjgv40y00tPJCy7219mtLHrGMSowAD_RLkivKVaDBASqGeBRqIX4ZmFoQ6f9mvRZmz2LL2EV-c5Vw=s890" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="500" data-original-width="890" height="180" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEhIql_KLq-Hr2yej2ibH522oIAsF6o6hZSBZhu77mrz_xE0OrwvStFXqotBHSWfOIlMp4mJqm5TQs91iE3DVtrWlKNrYqRbO7HX9CPZm0l4pybP8fjgv40y00tPJCy7219mtLHrGMSowAD_RLkivKVaDBASqGeBRqIX4ZmFoQ6f9mvRZmz2LL2EV-c5Vw=s320" width="320" /></a></div>Goede straatnamen helpen mensen om hun weg te vinden in een stad of dorp. Dat komt doordat straatnamen bij een bepaald thema horen, naar bepaalde plekken verwijzen, en iets vertellen over het karakter van een straat of buurt. Dat effect is natuurlijk het sterkst bij mensen die de stad een beetje kennen of er al langer wonen. Zij weten vaak wel waar ze <i>Populierenlaan</i>, <i>Geelgors </i>of <i>Burgemeester de Vrieskade</i> kunnen vinden. Maar ook mensen die een stad niet kennen, hebben vaak wel een idee waar <i>Stationsplein</i>, <i>Kerkstraat </i>of <i>Provincialeweg </i>liggen. Als je op zoek naar de <i>Rembrandt van Rijnstraat</i> door de <i>Frans Halsstraat</i> komt, weet je dat je in de buurt bent. Maar waar in de stad zou je <i>Straat 74</i> zoeken, of de <i>Twaalfde Dreef?</i><p></p><p>Er is nog iets: veel mensen hebben een emotionele band met bepaalde straatnamen. De naam van de straat waar ze als kind opgroeiden, waar hun lagere school stond, waar ze hun eerste huis kochten of waar ze nu wonen - het zijn vaak straten waar je een speciaal gevoel bij hebt. Bij discussies over het aanpassen van bepaalde straatnamen zie je vaak dat de bewoners daartegen protesteren, omdat ze gehecht zijn aan hun straatnaam. Dat zagen we bij de de discussie over het <i>Johan Cruijfplein</i> in Amsterdam en ook de bewoners van de <i>Ajaxstraat</i> in Rotterdam laten iedere keer weer weten dat ze blij zijn met hun straatnaam. Ik heb het niet onderzocht, maar het lijkt me sterk dat nummers bij al die mensen dezelfde emoties zouden oproepen.</p><p><b>Amerikaanse toestanden<br /></b>In Amerika nummeren ze toch ook hun straten? En daar kan toch ook iedereen de weg vinden? Ja, dat klopt. <i>Second Street</i> en <i>Third Street</i> zijn de meeste voorkomende straatnamen in de Verenigde Staten. Maar in Amerikaanse steden waar de straten zo genummerd zijn, bestaat het stratenplan uit parallel aan elkaar lopende en haaks op elkaar staande straten. Die kun je inderdaad makkelijk nummeren. In Manhattan hebben ze bijvoorbeeld een mooi patroon van streets en avenues: de streets lopen van oost naar west en de avenues van noord naar zuid. Als je dan een street afloopt, komen een voor de een de genummerde avenues voorbij en moet je gewoon doortellen tot je in de gewenste avenue bent. Superhandig inderdaad. Nederland kent echter nauwelijks buurten of wijken waar de straten zo netjes in een grid liggen. Onze straten kronkelen door elkaar en er is dus niet echt een logisch systeem te bedenken om al die straten te nummeren. In ieder geval niet op een manier waarmee je zonder dat systeem te kennen een bepaalde straat terug kunt vinden. In het verleden werden straten soms wel als Eerste, Tweede en Derde genummerd, maar dan wel in combinatie met een 'gewone' straatnaam: de <i>Eerste Westerstraat</i> lag naast de <i>Tweede Westerstraat</i>, en de <i>Eerste Westerdwarsstraat</i> stond daar haaks op. </p><p>Er is in Nederland ook wel geëxperimenteerd met genummerde straten in een wijk. In Zevenaar, Almere maar vooral ook Lelystad liggen wijken waar alle straten dezelfde naam hebben gekregen, maar dan ieder met een eigen volgnummer. In Lelystad heten de straten in de wijk Kempenaar bijvoorbeeld <i>Kempenaar 01</i> tot en met <i>Kempenaar 33</i> en in de wijk Tjalk heten de straten <i>Tjalk 10</i> tot en met <i>Tjalk 42</i>. Achter deze straatnamen komen ook nog de huisnummers; iemand kan dus wonen op <i>Tjalk 24 24</i>. Dat klinkt allemaal onhandig en dat is het ook. Het is niet voor niks dat het systeem nooit op grote schaal navolging heeft gekregen in andere plaatsen, en dat er in sommige plaatsen ook wel oproep wordt gedaan om het systeem te veranderen. Het gebruikersoverleg van de BAG (de Basisregistraties Adressen en Gebouwen, het systeem waarin sinds 2009 alle Nederlandse straatnamen worden geregistreerd) heeft in 2016 zelfs aan gemeentes geadviseerd om deze ‘Amerikaanse schrijfwijze’ niet langer meer toe te passen.</p><p><b>En de postcode dan?<br /></b>Feitelijk hebben we in Nederland al een systeem waarbij alle straten een soort van genummerd zijn: de postcodes. Als je een postcode en huisnummer weet, heb je die hele straatnaam niet meer nodig. Die postcodes werken natuurlijk prima voor een automatische postsorteermachine. Maar stel je voor dat je een wijk inrijdt op zoek naar postcode 5823PJ en onderweg langs de bordjes met 5832PJ, 5823JP, 5822JJ en 5813PP komt... zou je dan niet helemaal tureluurs worden? Ik zou zelf bij ieder kruispunt weer twijfelend op mijn spiekbriefje kijken in welke straat ik ook weer moet zijn. Je kunt nu zeggen dat dat allemaal niet uitmaakt, omdat iedereen toch gebruik maakt van een routeplanner die ze precies naar de juiste bestemming brengt. Maar lang niet iedereen gebruikt een routeplanner. En het kan ook niet de bedoeling zijn dat je alleen nog met een navigatiesysteem op de juiste plek terecht kunt komen. Misschien in de toekomst een keer, maar nu nog even niet.</p><p>Een zelfde nadeel heeft het systeem What3words dat in 2013 werd gelanceerd. Met dat systeem wordt iedere plek op aarde tot op drie meter nauwkeurig aangeduid met een vaste combinatie van drie woorden zoals <a href="https://map.what3words.com/stieren.hinkelen.onrijp" target="_blank">stieren.hinkelen.onrijp</a> of <a href="https://map.what3words.com/topdag.filmavond.gevierd" target="_blank">topdag.filmavond.gevierd</a>. Op zich leuk verzonnen want je kunt er werkelijk iedere plek op aarde mee benoemen. Maar doordat belendende percelen een compleet ander 'adres' krijgen, helpt het systeem niet echt om naar de goede plek te navigeren.</p><p><b>Straten met namen<br /></b>In de praktijk blijken systemen met nummers of codes toch nadelen te hebben die goede straatnamen niet hebben. Straatnamen geven karakter aan straten, buurten en wijken. Straten met goede namen helpen ons bovendien bij het herinneren van plekken in stad en dorp. En ze helpen ons bij het vinden van onze bestemmingen. Ze doen dat veel meer dan nummers dat kunnen doen - zeker bij de Nederlandse stratenpatronen. Nee, die straatnamen daar zullen we het nog wel een tijdje mee doen.</p><p><br /></p>Dinxhttp://www.blogger.com/profile/09813779927143644768noreply@blogger.com4tag:blogger.com,1999:blog-169254753329898751.post-18510208208854014412022-01-06T20:33:00.002+01:002022-01-06T20:38:05.598+01:00 Goed met een d en fout met een t - over Ferdinand Spit en de Ferdinant Spitstraat<p><b><i>"Na 60 jaar krijgt Ferdinand Spit eindelijk de juiste naam"</i>, zo kopte <a href="https://www.parool.nl/amsterdam/na-60-jaar-krijgt-ferdinand-spit-eindelijk-de-juiste-naam~b5f38795/" target="_blank">Het Parool</a> in april 2021. Vorige week kwam <a href="https://www.at5.nl/artikelen/212789/straatnaam-in-osdorp-na-decennia-goed-gespeld-voor-bewoners-niet-heel-handig" target="_blank">AT5</a> met een nieuwsbericht over dezelfde straatnaam onder de kop: <i>"Straatnaam in Osdorp na decennia goed gespeld"</i>. Beide artikelen gaan over de straat die in 1962 naar Ferdinand Spit werd genoemd: de <i>Ferdinant Spitstraat</i>. Je ziet het misschien al: de voornaam is met een d maar de straatnaam werd met een t geschreven. Dat hebben ze in Amsterdam na bijna zestig jaar geprobeerd te herstellen. Helaas wel op een kneuterige manier - ze hebben nog een paar dingen goed te maken.</b></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEjXgWnZKXb52pzyVz3i68O6bnhmCirha4YJPCbL2c_WtpdVRnMVSBqhkSuTTm_EpvUlv9Irjr08YJPF5sDImyCRnJapzucxibh9wjSK8oU3KNrWyt0lDPfApJV2qPY92ho1fMhAeiCL9Cwstb2hvvbCGV5nNDVenNhdPXtMnRnyMFWiDYQilfG-lewT-Q=s890" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="500" data-original-width="890" height="180" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEjXgWnZKXb52pzyVz3i68O6bnhmCirha4YJPCbL2c_WtpdVRnMVSBqhkSuTTm_EpvUlv9Irjr08YJPF5sDImyCRnJapzucxibh9wjSK8oU3KNrWyt0lDPfApJV2qPY92ho1fMhAeiCL9Cwstb2hvvbCGV5nNDVenNhdPXtMnRnyMFWiDYQilfG-lewT-Q=s320" width="320" /></a></div>Ferdinand Spit werd in 1892 geboren in Almelo. Hij zette zich tijdens zijn leven in allerlei functies in voor de katholieke arbeidersbeweging, was tot na zijn pensioen werkzaam in het ziekenfondswezen en was politiek actief in de Haagse gemeenteraad en de Provinciale Staten van Noord-Holland. Iemand die zich zo heeft ingezet voor de maatschappij verdient wel een straatnaam zou je zeggen. En die kreeg hij ook. Vier jaar na zijn overlijden mocht zijn weduwe in 1962 in Osdorp het straatnaambord onthullen. <p></p><p>Heel mooi. Alleen: op het straatnaambord stond de naam gespeld als <i>Ferdinant Spitstraat</i>. Ferdinant met een t dus, terwijl iedereen hem kende als Ferdinand met een d. Binnen de familie Spit werd de oudste zoon al meerdere generaties steeds Ferdinand genoemd, naar de heilige Ferdinandus. Hoe heeft de gemeente dan kunnen bedenken dat het in de straatnaam met een t moest? Dat komt doordat de voornaam in de officiële registers met een t geschreven stond. Volgens Piet Spit (de zoon van Ferdinand) is die t het gevolg van een slordigheid bij de registratie in het Amsterdamse persoonsregister tijdens de Tweede Wereldoorlog. De fout zou zijn gemaakt "door een of andere Amsterdamse ambtenaar bij het uitreiken van de persoonsbewijzen". Piet Spit schrijft daarover in het familieboek met de prachtige titel <i>Spitten in het verleden</i>. Een bijzondere fout, want volgens hem heeft er in de geschiedenis überhaupt nooit iemand Ferdinant met een t geheten.</p><p><b>Ferdinant met een t?<br /></b>Piet Spit zal wel weten hoe zijn vader heette, dus ik twijfel er niet aan dat Ferdinand zijn naam met een d schreef. Maar er is wel wat op zijn opmerkingen aan te merken. Als je bijvoorbeeld in het archief van <a href="https://www.delpher.nl/nl/kranten/results?query=ferdinant&coll=ddd&sortfield=date" target="_blank"><i>Delpher</i> zoekt naar Ferdinant</a> dan vind je meer dan 2000 artikelen waarin de naam met een t wordt geschreven. Zo ongebruikelijk was die schrijfwijze dus niet. Volgens de <i>Nederlandse Voornamenbank</i> waren er in 2014 nog bijna <a href="https://www.meertens.knaw.nl/nvb/naam/is/ferdinant" target="_blank">100 mannen die Ferdinant</a> officieel als eerste of als volgnaam hebben. Het verhaal dat de voornaam van Ferdinand Spit officieel op een d eindigde maar er bij de registratie in Amsterdam een fout is gemaakt, klopt ook al niet. Bij zijn geboorte in 1892 werd hij bij de gemeente Almelo al ingeschreven als <a href="https://www.wiewaswie.nl/nl/detail/40985533" target="_blank">Ferdinant Bernardus Gerhardus Wilhelmus Spit</a> - officieel heette hij dus al heel zijn leven Ferdinant met een t. Maar goed, het staat hem natuurlijk vrij om het zelf met een d te schrijven en ik twijfel er ook niet aan dat hij dat deed.</p><p>Bij het vaststellen van straatnamen die naar personen worden genoemd, wordt in het algemeen de (ongeschreven) regel aangehouden dat de schrijfwijze van de naam wordt gekozen zoals die in het algemeen gebruikt werd of wordt. Eeuwen geleden werden er vaak verschillende spellingsvarianten door elkaar gebruikt - vandaar dat je bij de straatnamen die naar Michiel de Ruijter genoemd zijn zowel 'Ruyter' als 'Ruijter' kunt tegenkomen. Aangezien iedereen Ferdinand Spit als Ferdinand met een d kende, had het toch voor de hand gelegen om voor de straat die naar hem genoemd werd ook de schrijfwijze met een d te kiezen. Waarom heeft men dat dan niet gedaan? Daar kan ik slechts naar gissen, maar ik vermoed dat een ambtenaar in het register de officiële schrijfwijze heeft opgezocht en dat men besloten heeft die te gebruiken. Met een t dus. De Amsterdamse gemeenteraad heeft op 26 juli 1961 de naam <i>Ferdinant Spitstraat</i> vastgesteld en die naam is in 2006 bij een nieuwe registratie met deze schrijfwijze bevestigd. Op dit moment is de straatnaam ook met die t vastgelegd in de BAG (de Basisregistratie Adressen en Gebouwen).</p><p><b>Nieuwe borden met een d<br /></b>Dat Ferdinant in de straatnaam met een t werd geschreven, was de familie al vanaf het begin een doorn in het oog. Klagen hielp echter niet, want de gemeente hield voet bij stuk. Een eenmaal vastgelegde <a href="https://www.overstraatnamen.nl/2020/10/geen-straatnamen-aanpassen.html">straatnaam past men niet graag meer aan</a>. Dat veranderde toen fotograaf Paul Fennis (van het leuke project <i>Geef straten een gezicht</i>) namens de familie een nieuwe poging deed. Het stadsdeel Nieuw-West bleek ineens bereid om de straatnaamborden te vervangen. Sinds kort hangen er nieuwe borden met <i>Ferdinand Spitstraat</i> erop. Eind goed al goed, zou je denken. Maar nee... er is nog wel het een en ander op te merken.</p><p>Om te beginnen waren de bewoners van de straat blijkbaar niet (of niet goed) geïnformeerd door deze actie. En zij zijn - zo blijkt uit het bericht van AT5 - helemaal niet blij met deze wijziging. Het adres waarmee ze bij allerlei instanties geregistreerd staan klopt niet meer en ze vragen zich ook af of hun straat nog wel te vinden is met navigatieprogramma's waar nog de oude schrijfwijze in staat. Dat zal op zich allemaal wel meevallen, maar toch is het vervelend.</p><p>Maar er is nog iets. Op de nieuwe straatnaamborden staan ook drie regels met informatie over Ferdinand Spit en daar hebben ze het verkeerde geboortejaar vermeld! Spit is geboren in 1892, maar op de borden staat nu 1891. Dat was overigens op de oude borden ook al zo, maar dat had men nu natuurlijk mooi meteen kunnen verbeteren. Blijkbaar was de familie Spit daar tot nu toe nog niet over gevallen. Aan het eind van de <i>Ferdinant Spitstraat</i> ligt een weg die naar Koos Vorrink genoemd is en die is wel in 1891 geboren; misschien dat de bordenmaker daardoor in de fout is gegaan.</p><p>Het slordigst is toch wel dat de gemeente voor de halfslachtige oplossing heeft gekozen om de naam op de straatnaamborden te 'verbeteren' maar de officiële spelling in de BAG ongewijzigd te laten. Dat vonden ze vermoedelijk te duur en te veel moeite. Veel systemen waarin straatnamen worden gebruikt, maken echter gebruik van de schrijfwijze zoals die in de BAG voorkomt. Als je nu in één van die systemen naar de <i>Ferdinand Spitstraat</i> zoekt (bijvoorbeeld omdat je dat zo op een bordje hebt zien staan) zal het systeem waarschijnlijk melden dat die straatnaam niet bestaat. Dat moet wel voor problemen en misverstanden gaan zorgen. Volgens de <a href="https://wetten.overheid.nl/BWBR0023466/2018-07-28" target="_blank">Wet basisregistratie adressen en gebouwen</a> is de gemeente overigens ook gewoon verplicht om bij het het vervullen van zijn publiekrechtelijke taak - zoals het ophangen van straatnaamborden - gebruik te maken van het authentieke gegeven uit de BAG.</p><p>Het is natuurlijk fijn voor de familie dat de naam op de bordjes nu is zoals zij hem altijd al kennen. Maar voor de gemeente is er nog wel wat werk te doen.</p><p><br /></p><p><span style="color: #999999;">Foto: Stadsarchief Amsterdam</span></p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p>Dinxhttp://www.blogger.com/profile/09813779927143644768noreply@blogger.com4Ferdinant Spitstraat, 1069 Amsterdam, Nederland52.352062399999987 4.796782524.041828563821142 -30.3594675 80.662296236178832 39.9530325tag:blogger.com,1999:blog-169254753329898751.post-60248039379520786152022-01-03T23:44:00.000+01:002022-01-03T23:44:27.826+01:00 Gaatjesweg, Kuiltjeshoek, Putjesweg - over straatnamen die naar kleine dingetjes genoemd zijn<p><b>Ik ben dol op dingetjes. De verkleinde vorm van dingen klinkt altijd liever dan het origineel en is dat vaak ook - zelfs bij monstertjes, spookjes en draakjes. Om het nieuwe jaar eens lief te beginnen, ben ik dus voor jullie op zoek gegaan naar straatjes, paadjes en weggetjes die naar verkleinwoordjes genoemd zijn. Lezen jullie een stukje met me mee?</b></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEjPAauzuo2iHrlpcJ6-PNMQzPy_ZUAaT5Ar034UxYqPdDaz1SYJwlkb11w9UIodl_7fmN08hFvJ5TS6lhrw4Z56QG55K5iTcsZcDw1b-A4ZM2Gkf6pZsZKoPcJIspZ1H64R9lTxLhVct3YmcPoS0xo_0UhFPzAXX7i0uOTY43VcvS11Xgcahdwq-2YLSA=s890" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="500" data-original-width="890" height="180" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEjPAauzuo2iHrlpcJ6-PNMQzPy_ZUAaT5Ar034UxYqPdDaz1SYJwlkb11w9UIodl_7fmN08hFvJ5TS6lhrw4Z56QG55K5iTcsZcDw1b-A4ZM2Gkf6pZsZKoPcJIspZ1H64R9lTxLhVct3YmcPoS0xo_0UhFPzAXX7i0uOTY43VcvS11Xgcahdwq-2YLSA=s320" width="320" /></a></div>Er zijn in Nederland honderden straten met een verkleinwoordje erin. De meeste daarvan zijn van het klassieke type met een verkleinwoord met een achtervoegsel, zoals <i>Reutjesstraat</i>, <i>Nonnetjesweg</i> en <i>Waardjesweg</i>. Die klinken allemaal al best lief, toch? Voor mensenmensjes hebben we zo ook de <i>Stelletjesdijk</i>, de <i>Heertjeslaan</i>, de <i>Vrouwtjesweg </i>en het <i>Kindertjesweilandenpad</i>. Of het <i>Egeltjespad</i>, de <i>Kalfjeslaan </i>en de <i>Hertjesweg</i> voor wie meer van diertjes houdt. <i>Blokjesplaat</i>, <i>Bolletjesweg</i> en <i>Buisjesstraat</i>. <i>Pontjespad</i>, <i>Scheepjeshof</i> en <i>Sluisjesdijk</i>. <i>Broertjespad</i>, <i>Maatjesweg</i> en <i>Luitjesweg</i>. <i>Laantjesweg</i>, <i>Steegjesdijk</i> en <i>Kampjesstraat</i>. <i>Grietjespad</i>, <i>Marietjespad</i> en <i>Pietjeshof</i>. <i>Beentjesweg</i>, <i>Voetjesstraat</i> en <i>Oortjespad</i>. Prachtig toch? En zo kan ik nog wel even doorgaan. Maar we gaan door, want het kan nog mooier.<p></p><p>Er bestaan namelijk ook tientallen straatnamen die alleen uit een verkleinwoordje bestaan, zonder dat achtervoegsel. Ik denk dan bijvoorbeeld aan de straatnamen <i>Baamdjes</i>, <i>Blauwtjes</i>, <i>Boermatjes</i>, <i>Boogjes</i>, <i>Boompjes</i>, <i>Boschjes </i>en <i>Breetjes</i>. Of <i>Heideduuntjes</i>, <i>Oostelvoortjes</i>, <i>Rentjes</i>, <i>Roomtuintjes </i>en <i>Zieltjes</i>. Allemaal mooi. Sommige bestaan juist alleen uit een achtervoegsel, maar dan in het klein: <i>Padjes</i>, <i>Pleintjes</i>, <i>Hofjes</i>. Wonderlijk genoeg zijn deze altijd in het meervoud. Deze 'losse' verkleinwoordjes blijken soms niet zonder bijvoeglijk naamwoord te kunnen en dan krijg je namen zoals <i>Friese Golfjes</i>, <i>Gladde Duuntjes</i>, <i>Grazende Kalfjes</i>, <i>Heilige Huisjes</i>, <i>Lage Weidjes</i> en <i>Middelste Kempjes</i>. Je zou bijna vergeten dat we het hier nog steeds over straatnamen hebben. Met een aantal ervoor hebben we <i>Drie Haasjes</i>, <i>De Zeuven Vondertjes</i> en <i>De njoggen âlde mantsjes</i> (negen oude mannetjes in het Fries). Heerlijk. Maar het kan nóg mooier... dubbel zo mooi om precies te zijn.</p><p>We hebben in Nederland ook straatnamen met maar liefst twee verkleinwoordjes erin! Er is bijvoorbeeld een <i>Mientjespaadje </i>in Lunteren en in Montfort hebben ze een <i>Geneustjeswegje</i>. In Uithuizermeeden ligt het <i>Lutjewegje</i>; ik weet dat 'lutje' klein betekent maar met dat -je aan het eind klínkt het ook klein, dus ik tel deze gewoon mee. In Burgh-Haamstede liggen twee verkleindwoordjesstraatjes: het <i>Kommertjesweegje </i>en het <i>Zeepaardjesweegje </i>(anders dan je misschien zou vermoeden, liggen deze twee best een eind bij elkaar vandaan). Voor een bijzonder geval gaan we naar Pijnacker waar ze een straat hebben genoemd naar een personage dat zelf twee verkleinwoordjes in de naam heeft: de <i>Brink van Dolfje Weerwolfje</i>. Die is natuurlijk extra mooi vanwege de rijm in de naam. Maar daar zijn er nog meer van!</p><p>Ik ga afsluiten met vier straatnamen met een dubbele verkleining die ook nog eens rijm bevatten: het <i>Martje van Wardje </i>(in Sint Jansteen), het <i>Nijntje Pleintje</i> (in Utrecht), het <i>Laantje van Daantje</i> (in Wageningen) en het <i>Heintjes Pleintje</i> (in Westerhoven). Stuk voor stuk pareltjes, als je het mij vraagt.</p><p><br /></p><p><i><span style="color: #999999;">(Foto: <a href="https://flic.kr/p/89n6SG " rel="nofollow" target="_blank">Javier Lastras</a>)</span></i></p><p><br /></p>Dinxhttp://www.blogger.com/profile/09813779927143644768noreply@blogger.com5tag:blogger.com,1999:blog-169254753329898751.post-23118474613101014712022-01-01T16:34:00.003+01:002023-01-07T16:35:27.037+01:00Een overzicht van 2021 in zestien straatnamen<p><b>Wat was er in 2021 allemaal in het nieuws? Ik maakte een jaaroverzicht in zestien straatnamen.</b></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjb5I7JI-7-kwsZ-PBsxBiJWBjwuP2IH79BnkdjHk2nLMlnHd5EZETWF461QX64UdJouYc7ZvjI_XV3j4oIDnMhe88n57Lnp9u5HYxXX5qBkAk6aVxt84LS_RYwQDN7Hz3jqIKghxmzgGGiiT0861C8X3vyBoaNaC9R0IMYzGbe-ocX0MFdflj-_U2dxw/s2000/straatnamenjaaroverzicht-2021.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1125" data-original-width="2000" height="360" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjb5I7JI-7-kwsZ-PBsxBiJWBjwuP2IH79BnkdjHk2nLMlnHd5EZETWF461QX64UdJouYc7ZvjI_XV3j4oIDnMhe88n57Lnp9u5HYxXX5qBkAk6aVxt84LS_RYwQDN7Hz3jqIKghxmzgGGiiT0861C8X3vyBoaNaC9R0IMYzGbe-ocX0MFdflj-_U2dxw/w640-h360/straatnamenjaaroverzicht-2021.jpg" width="640" /></a></div><br /><p><br /></p>Dinxhttp://www.blogger.com/profile/09813779927143644768noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-169254753329898751.post-30027135607729042702021-12-30T12:35:00.001+01:002021-12-30T12:35:26.445+01:00 Veltman, Crutzen, Collins, Haitink, Sondheim, Tutu - er zijn niet eerder zo veel mensen in één jaar overleden waar al een straat naar genoemd was<p><b>In het algemeen worden er geen straten genoemd naar levende personen, maar een enkele keer wordt er toch een uitzondering gemaakt op die regel. Bijvoorbeeld wanneer iemand een héél bijzondere prestatie heeft verricht. Hoewel personen dus meestal pas na hun overlijden een straatnaam krijgen, zijn er in 2021 maar liefst zes personen overleden waar in Nederland al een straat naar genoemd was - en misschien zelfs wel zeven. Dat moet wel een record zijn!</b></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEid7CJtFDAGS6uv-hZEM_Om2CxA_s_OrLO7nWnisLAT9VQNb9UO2tFtuSrUIAgsgc47LUDj9sYCydkBJOgE8JWlAufAY2s5GFUPr0XKspu5HDwE8wzG4CHtpioQqqkRwkz2mcaN5zLc4Bmmmt5NYH6-gegLNsjcBCji6GkNHG7o3tThX4TACmTihhmlbQ=s890" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="500" data-original-width="890" height="180" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEid7CJtFDAGS6uv-hZEM_Om2CxA_s_OrLO7nWnisLAT9VQNb9UO2tFtuSrUIAgsgc47LUDj9sYCydkBJOgE8JWlAufAY2s5GFUPr0XKspu5HDwE8wzG4CHtpioQqqkRwkz2mcaN5zLc4Bmmmt5NYH6-gegLNsjcBCji6GkNHG7o3tThX4TACmTihhmlbQ=s320" width="320" /></a></div>Drie Nobelprijswinnaars, een astronaut, een dirigent en een componist:<p></p><p></p><ol style="text-align: left;"><li>Op 4 januari 2021 overleed de natuurkundige Martin Veltman. Hij kreeg in 1999 - samen met zijn promovendus Gerard 't Hooft – de Nobelprijs voor de Natuurkunde 'voor het ophelderen van de kwantumstructuur van de elektrozwakke interacties in de natuurkunde'. In zijn geboorteplaats Waalwijk werd een paar jaar geleden de <i>Prof. Veltmanweg</i> aangelegd, als klein zijstraatje van de <i>Prof. van 't Hoffweg</i>. </li><li>Op 28 januari 2021 overleed de meteoroloog Paul Crutzen. Hij kreeg in 1995 - samen met Frank Rowland en Mario Molina - de Nobelprijs voor de Scheikunde voor de ontdekking van de chemicaliën die een rol spelen bij de aantasting van de ozonlaag. In De Bilt ligt aan de rand van een wijk waar meerdere Nobelprijswinnaars vernoemd zijn de <i>Prof. dr. P.J. Crutzenlaan</i>.</li><li>Op 28 april 2021 overleed de Amerikaanse astronaut Michael Collins. Hij was in 1969 de bestuurder van de commandomodule die rond bleef vliegen terwijl zijn collega's Neil Armstrong en Buzz Aldrin als eerste mensen op de maan rondliepen. Er werden in Nederland meerderde straten naar hem genoemd waaronder de <i>Michael Collinsstraat</i> in Holtum, maar verder ook in Berghem, Hilvarenbeek, IJsselstein, Landgraaf, Loon op Zand, Melick en Urmond. Eerder dit jaar schreef ik naar aanleiding van zijn overlijden een stuk over <a href="https://www.overstraatnamen.nl/2021/05/straatnamen-ruimtevaartpioniers.html">straatnamen voor ruimtevaartpioniers</a>. </li><li>Op 21 oktober 2021 overleed dirigent Bernard Haitink. Hij was ruim 25 jaar chef-dirigent en sinds 1999 ook eredirigent van het Koninklijk Concertgebouworkest in Amsterdam. Haitink wordt gezien als een van de grootste dirigenten - misschien wel ter wereld. In Leiderdorp heeft men een buurtje met <a href="https://www.overstraatnamen.nl/2021/12/straatnamenboek-leiderdorp.html">straten die naar dirigenten</a> genoemd zijn en daar ligt ook de <i>Bernard Haitinkstraat</i>.</li><li>Op 26 november 2021 overleed de Amerikaanse componist en tekstschrijver Stephen Sondheim. Hij is vooral bekend van zijn baanbrekende werk aan musicals, waaronder West Side Story, A Little Night Music en Sweeney Todd. In de Utrechtse wijk Leidsche Rijn ligt een <i>Stephen Sondheimhof</i>, in een buurt waar alle straten naar componisten en musici zijn vernoemd.</li><li>Op 26 december 2021 overleed de Zuid-Afrikaanse bisschop Desmond Tutu. Hij was een bekende mensenrechtenactivist. In 1984 kreeg hij de Nobelprijs voor de Vrede voor zijn rol in de strijd tegen de apartheid in Zuid-Afrika. Een paar jaar later kreeg Delft een <i>Tutustraat</i>, niet ver van de <i>Mandelastraat </i>en de <i>Bikolaan</i>.</li></ol><p></p><p>En dan overleed over 24 augustus 2021 ook nog Charlie Watts, sinds 1963 de drummer van de Rolling Stones. Naar hem persoonlijk is geen straat genoemd, maar zowel in Almere als in Lent is wel een <i>Rolling Stonesstraat</i>. Watts zouden we nog als zevende mee kunnen tellen in deze lijst.</p><p>Zo veel reeds vernoemde overledenen. Ja, 2021 was een bijzonder jaar.</p><p><br /></p><p><br /></p><p><br /></p>Dinxhttp://www.blogger.com/profile/09813779927143644768noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-169254753329898751.post-24919257517834009892021-12-22T22:52:00.001+01:002021-12-22T22:52:23.461+01:00Van Acacialaan tot Zwaanstraat - over de straatnamen van Leiderdorp<p><b>Vorige week verscheen het boek <i>Straatnamen van Leiderdorp onthuld - van Acacialaan tot Zwaanstraat</i>. Leiderdorp is een plaats en gemeente met ongeveer 27.000 inwoners en 365 straatnamen, en die namen worden in dit boek allemaal verklaard. Nou ben ik persoonlijk dol op straatnamenboeken, dus ik heb dit nieuwe boek meteen eens goed doorgenomen.</b></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEgw0Tfyp8JfjkD5zQKRc51ZG-Y0bqD9TcBGlD6dYH2CJTfill5O-ThQc6igugBLMQocSAfromnxfix5zjSAzolSs6xFnCivqxtBG-bavZYVOrbvbNyYIcUFwfBArQAySjQZ6_acxTOs_Qo2WOnQzP7X5zbsZ3Hhr5zXmY1TCz5EJkQ3ZOShUQwCztUbqQ=s890" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="500" data-original-width="890" height="180" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEgw0Tfyp8JfjkD5zQKRc51ZG-Y0bqD9TcBGlD6dYH2CJTfill5O-ThQc6igugBLMQocSAfromnxfix5zjSAzolSs6xFnCivqxtBG-bavZYVOrbvbNyYIcUFwfBArQAySjQZ6_acxTOs_Qo2WOnQzP7X5zbsZ3Hhr5zXmY1TCz5EJkQ3ZOShUQwCztUbqQ=s320" width="320" /></a></div>Het boek geeft een alfabetisch overzicht van alle straatnamen. Bij elke straat wordt beschreven waar die ligt ("zijstraat aan oostzijde van <i>Hoofdstraat </i>haaks op <i>Kastanjelaan</i>") en staat een korte beschrijving van de betekenis of geschiedenis van de naam. In de beschrijving lees je soms ook iets over oude namen van een straat of van wie de suggestie kwam om de straat deze naam te geven. De teksten worden hier en daar ondersteund met foto's. In enkele 'mindmaps' worden wat achtergronden bij de straatnamen uitgelicht; zo wordt bijvoorbeeld een overzicht gegeven van alle burgemeesters die in Leiderdorp vernoemd zijn. Ik vind het zelf wel jammer dat bij de straatnamen niet vermeld is in welk jaar ze zijn vastgesteld en in welke buurt of wijk ze liggen.<p></p><p>Veel van de straten van Leiderdorp liggen in een wijk waar de namen volgens een thema gekozen zijn, zoals oude munten en schrijvers. Met een bomenbuurt, een vogelbuurt en een plantenbuurt ontkom je er niet aan dat in het boek ook wordt uitgelegd wat een eik, een kwikstaart en de kamperfoelie is. Maar aan die beschrijving zijn soms toch ook weer verrassende feitjes toegevoegd. De werkelijk interessante informatie staat natuurlijk bij de straatnamen die verwijzen naar de geschiedenis van het dorp. Toch leuk om te weten dat het <i>Gravenpad</i> niet genoemd is naar een oude Graaf van Holland, maar gewoon naar de familie de Graaf die grond had op die plek. Of dat de <i>Hobolaan </i>niet naar het muziekinstrument genoemd is, maar naar oud-gemeentesecretaris Cornelis Hobo. Zo verwijst de naam van de <i>Bruggestraat </i>niet naar de Belgische stad, maar naar het feit dat er in de vijftiende eeuw al een brug op die plek was. En over bruggen gesproken: het <i>Burgemeester Brugplein</i> is natuurlijk niet naar een brug genoemd, maar naar Klaas Brug die bijna twintig jaar burgemeester van Leiderdorp was en in die periode een belangrijke rol had bij de ontwikkeling van het dorp. Bij het doorbladeren van het boek leer je van alles over de geschiedenis van Leiderdorp zoals over de steenfabrieken, pottenbakkers en de scheepsnijverheid. </p><p>Soms levert het lezen van de beschrijving ook weer nieuwe vragen op. Bij de straatnaam <i>Elisabethhof </i>las ik dat deze genoemd is naar de wijk waar deze straat ligt: <i>Elisabethhof</i>. Maar nou vraag ik me natuurlijk af waarom die wijk dan zo heet. Er zijn allerlei straten genoemd naar dirigenten (zoals Haitink en Van Beinum), maar ik las nergens waarom ze in Leiderdorp nou juist voor een hele buurt met dirigenten gekozen hebben. Was dat gewoon een leuk thema met mooie namen, of komt een van hen misschien uit Leiderdorp. En bij de <i>Maarten 't Hartstraat </i>staan allemaal leuke feitjes over zijn boeken en prijzen, maar ik zag nergens waarom deze schrijver nou juist in Leiderdorp - en nota bene al bij leven - vernoemd is. Zo blijft er altijd wel wat te vragen over. Maar ik moet niet te veel zeuren, want het is gewoon een leuk boekje met fijne informatie.</p><p>Als je wilt weten hoe de <i>Kom van Aaiweg</i>, <i>Landje van Spek</i>, <i>Menswordingkreek</i>, <i>Saranafort </i>en <i>Holtlant </i>aan hun intrigerende namen komen, dan moet je maar zorgen dat je zelf ook een exemplaar van het boek krijgt. Iedereen die in Leiderdorp woont, kan een exemplaar ophalen bij de publieksbalie in het gemeentehuis. Vrijdag 24 december 2021 ligt er ook een stapel bij boekhandel De Kler in winkelcentrum Winkelhof waar belangstellenden er gratis één af kunnen halen.</p>Dinxhttp://www.blogger.com/profile/09813779927143644768noreply@blogger.com1